thema componeren

• Opdracht 1: Hoe deed hij dat?

a. Geef eerst in je eigen woorden een definitie van de begrippen woordschildering, tekstuitbeelding en getallenretoriek.
b. Hieronder vind je een aantal fragmenten waarin je de begrippen kunt herkennen. Welk fragment vind je het meest sprekend en waarom?

Voorbeeldfragmenten uit de Matthäus-Passion, Johannes-Passion of Hohe Messe waaruit woordschildering, tekstuitbeelding spreekt:

tranen = losse bastonendruppels
golfbeweging in de hobo's = golven op de zee van tranen
hobo = hobo staat in de muziek van Bach vaak symbool voor droevigheid, zuchten en tranen

Petrus verloochent Jezus door te ontkennen dat hij één van zijn twaalf volgelingen is.
Bach heeft gekozen om de soldaten door elkaar heen al zingende steeds dezelfde vraag te laten stellen: "Ben je dan niet één van zijn volgelingen?"
Je hoort hoe deze vraag gezongen wordt door alle koorstemmen: de sopranen, alten, tenoren en bassen. Soms zingen ze ook alleen maar: "Ben je niet...?" omdat ze zo opgefokt zijn. Uiteindelijk antwoordt Petrus: "Nee, dat ben ik niet!"

In de basso continuo hoor je de onderstreepte woorden terug als woordschildering. De evangelist zingt de volgende woorden:
"En zie, het gordijn in de tempel scheurde in tweeën,
van boven naar beneden.
En de aarde beefde en de rotsen scheurden
en de graven gingen open
en veel lichamen van heiligen die daar sliepen stonden op."

scheurde: snelle loopjes
van boven naar beneden: de loopjes gaan omhoog en omlaag
de aarde beefde: snel herhalende lage tonen

c. Ook nu gebruiken artiesten woordschildering, tekstuitbeelding en getallenretoriek. Bijvoorbeeld in rapteksten en spoken word. Geef hier twee voorbeelden van uit een recent nummer. Tip: denk ook aan jouw favoriete muziek!

• Opdracht 2. Bachs muziek is nog altijd enorm populair.
Kies een (deel van een) tophit en schrijf hier een recensie over (en/of keuze uit geselecteerde fragmenten) voor de krant.

Zorg dat in je recensie in ieder geval de volgende onderdelen aan bod komen:
- een pakkende titel
- een beschrijving van wat je hoort. Geef bijvoorbeeld een karakterisering van de melodie, het ritme, de klankkleur.
- je mening. Bijvoorbeeld over de techniek, originaliteit, inhoud en de emotie die je voelde.
- slotconclusie: raad je anderen aan om naar deze muziek te luisteren? Waarom wel/niet?

Je mag onderstaande fragmenten gebruiken maar je kunt ook zelf een fragment of stuk kiezen.

Matthäus-Passion no.27b "Sind Blitze, sind Donner"
Johannes-Passion no.24 "Eilt ihr angefocht'nen Seelen"