thema grote werken - Hohe Messe

verrijkingsopdrachten

De Hohe Messe behoort tot de hoogtepunten van het oeuvre van Bach. Hoe maakt Bach in dit stuk gebruik van polyfonie?

• Opdracht 1: Je kent waarschijnlijk het lied 'Vader Jacob'.
Als je het in canon zingt vallen meerdere zangers achter elkaar in met dezelfde melodie. De melodieën klinken dan door elkaar heen maar het is toch een mooi geheel. Dit wordt ook 'polyfonie' genoemd. In de Hohe Messe van Bach vind je vaak polyfone gedeelten, zoals aan het begin in het 'Kyrie'.

a. Beluister een aantal keren de hoofdmelodie van dit gedeelte, het zogenaamde thema.
De tekst is in het Grieks: Kyrie eleison. Dat betekent 'Heer, heb medelijden'.

Opdracht 1a

Thema Kyrie eleison

b. Beluister vervolgens hieronder het begin van het Kyrie.
Hoe vaak wordt in dit fragment de hoofdmelodie "Kyrie eleison" gezongen?
Je hoort elke keer duidelijk het woord 'Kyrie'.

Opdracht 1b

Fragment Kyrie eleison

c. Wat betekent het woord 'polyfoon' letterlijk? En uit welke taal is het afkomstig? Zoek het op op het internet.

• Opdracht 2: hieronder zie je de baspartij van het 'Crucifixus' uit de Hohe Messe.

a. Luister naar de partij: Wijs met alle noten mee terwijl je luistert volgens het
gegeven voorbeeld. Herhaal dit enkele keren tot het soepel gaat.

Opdracht 2a

Baspartij Crucifixus

b. Luister daarna naar het 'Crucifixus':
Hoe vaak hoor je de baspartij in zijn geheel?

Opdracht 2b

Fragment Crucifixus

c. Bekijk deze video over de 'basso continuo', de continu aanwezige baspartij. In het
Nederlands wordt deze ook de 'becijferde bas' genoemd. In de video wordt dit nader
toegelicht.