Ich steh an deiner Krippen hier
BWV 469 uitgevoerd door Viola Blache,
Mieneke van der Velden en Mike Fentross
in de Philharmonie Haarlem
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Gaven voor de geest
Geliefd koraal vol harmonie
In dit advents- of kerstlied plaatst de ik-persoon zich naast de drie koningen en de herders rond de kribbe met het Jezuskind. In plaats van goud, wierook en mirre schenkt hij of zij geestelijke gaven: geest en gedachten, hart en ziel.
De tekst van dit koraal verscheen voor het eerst rond 1650. In Bachs tijd werd het op een andere melodie gezongen. Die versie is bijvoorbeeld te horen midden in de zesde en laatste cantate van het Weihnachts-Oratorium. De versie die we hier horen komt uit het in 1736 door Georg Christian Schemelli gepubliceerde gezangboek waaraan Bach als bewerker en componist meewerkte. Dat boek is de eerste keer dat het koraal met deze nieuwe melodie verschijnt. Dat doet vermoeden dat de melodie door Bach nieuw gecomponeerd werd, al weten we dat niet helemaal zeker.
Samen vormen de eenvoudige koraalmelodie en de begeleidende baspartij een subtiel harmonisch en melodisch geheel dat zich tussen warm Es groot en devoot c klein beweegt. Op het woord ‘Jesulein’ in de eerste strofe bijvoorbeeld, valt de zangstem naar de laagste noten in het lied en kleurt de harmonie naar mineur. Net zoals de herders en koningen valt ook het lied hier devoot op de knieën.
Het lied verwierf grote bekendheid in de loop van de negentiende eeuw. De door de nazi’s vervolgde theoloog Dietrich Bonhoeffer schreef in 1943 in de gevangenis: “In deze dagen heb ik het lied Ich steh an deiner Krippen hier voor mezelf ontdekt. Tot nu toe had ik er niet veel mee op. Men dient wellicht lang alleen te zijn om het in zich op te kunnen nemen.” Dat kan gelukkig ook buiten de gevangenis, en al helemaal nu tekst en muziek online beschikbaar zijn.
- BWV
- 469
- Titel
- Ich steh an deiner Krippen hier
- Instrument
- viola da gamba, luit, sopraan
- Genre
- koralen, liederen en aria's
- Serie
- Schemelli’s Musicalisches Gesang-Buch
- Jaartal
- ca. 1733-36
- Stad
- Leipzig
- Tekstdichter
- Paul Gerhardt
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Ich steh' an deiner Krippen hier
o Jesulein, mein Leben;
ich komme, bring' und schenke dir
was du mir hast gegeben.
Nimm hin, es ist mein Geist und Sinn
Herz, Seel' und Mut, nimm alles hin
und laß dir's wohl gefallen.
Ich sehe dich mit Freuden an
und kann mich nicht satt sehen,
und weil ich nun nicht weiter kann,
so tu ich, was geschehen.
O daß mein Sinn ein Abgrund wär
und meine Seel ein weites Meer
daß ich dich möchte fassen.
Wo nehm ich Weisheit und Verstand
mit Lobe zu erheben
die Äuglein, die so unverwandt
nach mir gerichtet stehen;
der volle Mond ist schön und klar,
schön ist der güldnen Sternen Schar,
dies Äuglein sind viel schöner.
Eins aber hoff ich, wirst du mir,
mein Heiland, nicht versagen,
daß ich dich möge für und für
in, bei und an mir tragen,
so laß mich doch dein Kripplein sein,
komm, komm und lege bei mir ein
dich und all deine Freuden.
Vertaling
Ik sta hier bij jouw kribbe
o Jezuskind, mijn leven;
ik kom je brengen en schenken
wat jij mij hebt gegeven.
Neem het aan, het zijn mijn geest en mijn verstand,
mijn hart, ziel en gemoed, neem het allemaal
en laat het je behagen!
Ik kijk met vreugde naar je
en kan er niet genoeg van krijgen,
en omdat ik nu niet verder kan,
doe ik wat er is gebeurd.
O, was mijn verstand maar een afgrond
en mijn ziel een ruime zee,
zodat ik je zou kunnen omvatten.
Waar haal ik de wijsheid en het verstand vandaan
om de lof te zingen
van die oogjes, die zo onafgewend
op mij gericht zijn;
de volle maan is mooi en helder,
mooi is de schare gouden sterren,
maar deze oogjes zijn veel mooier.
Maar één ding, hoop ik, zal je mij,
mijn Heiland, niet ontzeggen,
dat ik jou aan één stuk door
in, bij en aan mij mag dragen,
dus laat mij toch jouw kribbetje zijn,
kom, kom en leg in mij
jouzelf en al je vreugden.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 4 januari 2024
-
- Opnamedatum
- 4 juni 2021
-
- Locatie
- Philharmonie, Haarlem
-
- Sopraan
- Viola Blache
-
- Viola da gamba
- Mieneke van der Velden
-
- Theorbe
- Mike Fentross
-
- Regie, camera
- Robin van Erven Dorens
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Onno van der Wal
-
- Licht
- Ernst-Jan Thieme
-
- Best boy
- Jordi Kooij
-
- Datahandling
- Stefan Ebels
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!