Fantasie in G groot
BWV 571 uitgevoerd door Matthias Havinga
Walburgiskerk, Zutphen
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Credits
Credits
To Bach or not to Bach
Deze orgelfantasie schreef Bach misschien wel niet, maar mooi is hij wel
In de grote Thomaskirche in Leipzig, waar Bach zijn grootste meesterwerken schreef, staat een monument. Of beter gezegd: er ligt een monument. In 1951 werd er een praalgraf aangericht voor Duitslands meest geliefde componist, een eindje voor het altaar. Voor veel bezoekers zal het een verrassing zijn dat we niet helemaal zeker weten of het lichaam dat in dit graf begraven ligt wel echt dat van Bach is. Het werd eeuwen na Bachs dood uit een kerkhof opgegraven, en er was bij de identificatie zeker sprake van een flinke dosis wishful thinking.
De Bach-wetenschap hangt van dit soort gokwerk aan elkaar. Zonder meer extreem briljant gokwerk, maar uiteindelijk zullen we veel feiten nooit onbetwijfeld kunnen vaststellen. Hoewel de grote lijnen van Bachs leven en werk bekend zijn, is het bij minder bekende stukken soms onduidelijk of ze überhaupt wel van Bachs hand zijn, zoals bij deze vrolijke Fantasie in G groot, BWV 571.
Wat de toeschrijving van BWV 571 extra lastig maakt is dat dit stuk, als het inderdaad van Bach is, uit zijn jonge jaren moet stammen. De zaadjes van Bachs volwassen stijl zijn er zeker in te herkennen, maar we horen nog meer zijn minder beroemde muzikale voorvaderen: Buxtehude, Kuhnau, Reinecke. Los van de toeschrijving is het misschien nog wel interessanter wat het met een stuk doet als we er Bachs naam op plakken.
Puur voor je eigen luisterplezier is dat een goed idee. Met Bachs werken in je achterhoofd licht er van alles in het stuk op. Zo doet het stuk op plaatsen denken aan Bachs veel bekendere Passacaglia in c klein. De opbouw van het stuk doet aan een Italiaans concerto grosso denken: zou het soms een orgelbewerking van zo’n orkeststuk zijn? Er is in elk geval een snel openingsdeel, een melancholisch, zangerig bitterzoet tussendeel met open einde, typisch voor dit genre. Het stuk loopt uit op een chaconne, gebouwd op een herhalende baslijn. Ook al is dit misschien geen gewaarmerkte Bach, de componist heeft in elk geval piekfijn werk geleverd.
- BWV
- 571
- Titel
- Fantasie in G groot
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Jaartal
- Waarschijnlijk uit de Arnstadt-periode
- Bijzonderheden
- Eerste thema gebaseerd op J. Kuhnau, Prelude in C groot in Neue Clavier-Übung (1698), nr. 1.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 6 november 2025
-
- Opnamedatum
- 30 mei 2024
-
- Locatie
- Walburgiskerk, Zutphen
-
- Orgel
- Matthias Havinga
-
- Instrument
- Henrick Bader, 1639/1643
-
- Regie en beeldmontage
- Gijs Besseling
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Danny Noordanus, Manon Hoskens, Remco van Leest
-
- Grip
- Wouter Visser
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Lisanne Marlou de Kok
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!