Wachet auf ruft uns die Stimme

Wachet auf ruft uns die Stimme

BWV 645 uitgevoerd door Wolfgang Zerer
Sint-Catharinakerk, Hamburg

Achter de muziek

Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits

Ultieme waakzaamheid

Een simpele bewerking toont Bachs genie

Vijf verstandige en vijf onverstandige bruiden wachten op hun bruidegom. Bij het vallen van de avond, geen verloofde in zicht, doven de eersten hun lampen, terwijl de anderen zonder na te denken het bed opzoeken. Als in het holst van de nacht de mannen verschijnen, zijn de verstandige dames klaar voor vertrek. Maar de onverstandigen missen hun moment, want zonder olie geen licht. Dit verhaal uit het Mattheus-evangelie over waakzaamheid en het einde der tijden wordt gelezen op de laatste zondag van het kerkelijk jaar. Het raakte logisch verbonden met het koraal ‘Wachet auf, ruft uns die Stimme’. Bachs orgelversie is misschien zijn bekendste orgelwerk na de Toccata en fuga in d klein, BWV 565. Deze koraalbewerking herneemt vrijwel letterlijk het vierde deel, ‘Zion hört die Wächter singen’, uit Bachs geniale cantate Wachet auf, ruft uns die Stimme, BWV 140. De violen en altviolen klinken in de rechterhand, de baspartij in het pedaal, terwijl het koraal in tenor belandt. Het arrangement is simpel, met wat verrassende kunstgrepen. Zo valt het gebrek aan harmonie boven de nu kale bas door extra voorhoudingen en andere versieringen nauwelijks op. Dát is Bachs genie: al ontbreekt een rijk uitgewerkte continuopartij, zijn melodieën blijven overeind.

Schübler-Choräle, BWV 645-650
Ze hebben een nummer en ze hebben een (bij)naam, maar dat betekent toch niet noodzakelijk dat Bach de zes betoverende Schübler-Choräle zelf schreef. Vijf zijn bewerkingen van gekende cantatedelen – en het zesde is dat wellicht ook, uit een verloren werk. Waar sommigen, zoals organist Wolfgang Zerer, niet twijfelen aan de hand van de meester en er een weloverwogen constructie in herkennen, zien andere specialisten een groot gat tussen Bachs eigen, verfijnde transcripties en deze vaak nogal letterlijk op het orgel overgezette werken. Liet de meester deze taak bijvoorbeeld aan zijn zoon Wilhelm Friedemann? Wilde hij zo behalve de meest virtuoze organisten, met Clavier-Übung III, ook spelers op een wat populairder niveau bedienen? Werden deze succesnummers ook in bewerking een bestseller? We weten het niet, maar feit is dat Bach zelf een exemplaar van Schüblers drukwerk bezat, bijzonder interessant door een overvloed aan verbeteringen en veranderingen van een componist in de allerlaatste jaren van zijn leven.

BWV
645
Titel
Wachet auf, ruft uns die Stimme
Instrument
orgel
Genre
orgelwerken
Serie
Schübler-Choräle (orgel)
Jaartal
1748-49
Stad
Leipzig
Bijzonderheden
Bewerking voor orgel van het vierde deel van cantate BWV 140, uitgegeven bij Johann Georg Schübler in Zella.

Achtergrondvideo's

Organist Wolfgang Zerer

“Wolfgang Zerer legt uit hoe Bach een aria bewerkte zodat deze speelbaar werd op orgel.”

Teksten

Origineel

Vertaling

Credits

  • Publicatiedatum
    16 oktober 2015
  • Opnamedatum
    20 oktober 2014
  • Locatie
    Sint-Catharinakerk, Hamburg
  • Organist
    Wolfgang Zerer
  • Orgel
    Verschillende bouwers van de 15de tot de 19de eeuw. Restauratie: Flentrop 2013
  • Productie
    Frank van der Weij
  • Cameraregie
    Jan Van den Bossche
  • Director of photography
    Sal Kroonenberg
  • Camera assistenten
    Andreas Grotevent, Lucas Lütz
  • Muziekproductie, montage en mix
    Holger Schlegel
  • Beeldmontage
    Jasper Verkaart
  • Interview
    Onno van Ameijde
  • Met dank aan
    Vadim Dukart, Andreas Fischer

Help ons All of Bach te voltooien

Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!