Sie werden aus Saba alle kommen
BWV 65 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Hans-Christoph Rademann
Grote Kerk, Harlingen
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Oosterse sferen
Bach lijkt zich te verlustigen aan exotische klanken
De drie wijzen kwam van ver. Uit het Oosten (Saba ofwel Sheba lag waarschijnlijk ergens in het huidige Jemen) reisden ze naar Bethlehem om de pasgeboren Jezus te zien. Bach onderstreepte hun exotische afkomst met ‘oosterse’ klanken. Hij koos voor een bonte instrumentatie: strijkers, hoorns, blokfluiten en hobo’s da caccia. “Heel mooi gedaan,” vindt dirigent Hans-Christoph Rademann. “De klankmengeling in de instrumentale introductie is als een prachtig orgel. Stem voor stem, in canon, zetten daarna de verschillende stemmen van het koor in, met een stijgende lijn. Zo creëert Bach het beeld van de nieuwsgierige omstanders die samen komen om de exotische bezoekers te aanschouwen.”
Bach sloot met deze muziek zijn eerste kerstcyclus in Leipzig af. Hij lijkt zich te verlustigen aan de exotische klanken, met het gehele orkest in de openingsprocessie zo nu en dan galmend in unisono. Als de wiegende twaalfachtste maat, en daarmee de karavaan tot stilstand is gezet, wordt op de sobere stal van Jezus ingezoomd. En ligt de bal weer bij de Lutherse gemeente: wij hebben geen exotische geschenken als mirre en goud te bieden, maar kunnen wel onze ziel aan Jezus schenken. De twee hobo’s da caccia lijken in de aria van de bas, waar deze boodschap wordt geuit, eerder een herderlijke dan een exotische sfeer te scheppen.
- BWV
- 65
- Titel
- Sie werden aus Saba alle kommen
- Instrument
- bas, tenor
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1724
- Stad
- Leipzig
- Tekstdichter
- onbekend
- Bestemming
- Driekoningen
- Eerste uitvoering
- 6 januari 1724
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Chor
Sie werden aus Saba alle kommen,
Gold und Weihrauch bringen,
und des Herren Lob verkündigen.
2. Choral
Die Kön’ge aus Saba kamen dar,
Gold, Weihrauch, Myrrhen brachten sie dar,
Halleluja!
3. Rezitativ (Bass)
Was dort Jesaias vorhergesehn,
das ist zu Bethlehem geschehn.
Hier stellen sich die Weisen
bei Jesu Krippe ein
und wollen ihn als ihren König preisen.
Gold, Weihrauch, Myrrhen sind
die köstlichen Geschenke,
womit sie dieses Jesuskind
zu Bethlehem im Stall beehren.
Mein Jesu, wenn ich jetzt
an meine Pflicht gedenke,
muss ich mich auch zu deiner Krippe kehren
und gleichfalls dankbar sein:
Denn dieser Tag ist mir ein Tag der Freuden,
da du, o Lebensfürst,
das Licht der Heiden
und ihr Erlöser wirst.
Was aber bring ich wohl, du Himmelskönig?
Ist dir mein Herze nicht zu wenig,
so nimm es gnädig an,
weil ich nichts Edlers bringen kann.
4. Arie (Bass)
Gold aus Ophir ist zu schlecht,
weg, nur weg mit eitlen Gaben,
die ihr aus der Erde brecht!
Jesus will das Herze haben.
Schenke dies, o Christenschar,
Jesu zu dem neuen Jahr!
5. Rezitativ (Tenor)
Verschmähe nicht, du, meiner Seele Licht,
mein Herz, das ich in Demut zu dir bringe;
es schliesst ja solche Dinge
in sich zugleich mit ein,
die deines Geistes Früchte sein.
Des Glaubens Gold, der Weihrauch des Gebets,
die Myrrhen der Geduld sind meine Gaben,
die sollst du, Jesu, für und für
zum Eigentum und zum Geschenke haben.
Gib aber dich auch selber mir,
so machst du mich zum Reichsten auf der Erden;
denn, hab ich dich, so muss
des größten Reichtums Überfluss
mir dermaleinst im Himmel werden.
6. Arie (Tenor)
Nimm mich dir zu eigen hin,
nimm mein Herze zum Geschenke.
Alles, alles, was ich bin,
was ich rede, tu und denke,
soll, mein Heiland, nur allein
dir zum Dienst gewidmet sein.
7. Choral
Ei nun, mein Gott, so fall ich dir
getrost in deine Hände.
Nimm mich und mach es so mit mir
bis an mein letztes Ende,
wie du wohl weisst, dass meinem Geist
dadurch sein Nutz entstehe,
und deine Ehr je mehr und mehr
sich in ihr selbst erhöhe.
Vertaling
1. Koor
Uit Scheba zullen zij allen komen,
goud en wierook zullen zij meebrengen
en de lof van de Heer verkondigen.
2. Koraal
Uit Scheba kwamen de koningen,
goud, wierook en mirre brachten ze mee.
Halleluja!
3. Recitatief (bas)
Wat Jesaja destijds voorspelde
is in Bethlehem gebeurd.
Hier komen de wijzen
bij de kribbe van Jezus
en zij willen hem prijzen als hun koning.
Goud, wierook en mirre zijn
de kostbare geschenken
waarmee ze dit Jezuskind
in Bethlehem in de stal vereren.
Mijn Jezus, als ik nu
mijn plicht wil doen,
moet ik ook naar uw kribbe toegaan
en eveneens dankbaar zijn:
want deze dag is voor mij een dag van vreugde,
omdat u, o levensvorst,
het licht van de volkeren
en hun verlosser wordt.
Maar wat breng ik voor u mee, o hemelkoning?
Als mijn hart niet te weinig voor u is,
neem dat dan genadig aan,
want iets kostbaarders kan ik u niet geven.
4. Aria (bas)
Goud uit Ofir is te gering,
weg, weg met ijdele geschenken
die jullie uit de aarde opdelft!
Jezus wil je hart hebben.
Schenk dat, o christenschare
aan Jezus in het nieuwe jaar!
5. Recitatief (tenor)
Versmaad niet, o licht van mijn ziel,
mijn hart, dat ik deemoedig naar u toe breng.
Het heeft tegelijk
dingen in zich
die de vruchten van uw Geest zijn.
Het goud van het geloof, de wierook van het gebed,
de mirre van het geduld zijn mijn gaven,
die moeten, Jezus, altijd
uw eigendom en uw geschenk zijn.
Maar geef ook uzelf aan mij,
dan maakt u van mij de rijkste op aarde;
want als ik u heb, dan moet
de overvloed van de grootste rijkdom
eens in de hemel mij toevallen.
6. Aria (tenor)
Neem mij in uw bezit,
neem mijn hart ten geschenke.
Alles, alles wat ik ben,
wat ik zeg, doe en denk,
moet, mijn Heiland, alleen
aan uw dienst gewijd zijn.
7. Koraal
Welnu, mijn God, nu val ik
getroost in uw handen.
Neem mij op en handel met mij
tot aan het einde van mijn leven
zoals u weet
dat het voor mijn geest nuttig zal zijn
en uw eer steeds meer in mij
wordt verhoogd.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 6 januari 2017
-
- Opnamedatum
- 23 januari 2016
-
- Locatie
- Grote Kerk, Harlingen
-
- Dirigent
- Hans-Christoph Rademann
-
- Tenor
- Daniel Johannsen
-
- Bas
- Matthew Brook
-
- Ripiënisten sopraan
- Lauren Armishaw, Lucie Chartin, Zsuzsi Toth
-
- Ripiënisten alt
- Elsbeth Gerritsen, Bart Uvyn, Barnabas Hegyi
-
- Ripiënisten tenor
- Immo Schröder, Kevin Skelton
-
- Ripiënisten bas
- Sebastian Myrus, Drew Santini
-
- Viool 1
- Sayuri Yamagata, Anneke van Haaften, Annelies van der Vegt
-
- Viool 2
- Pieter Affourtit, Hanneke Wierenga, Lidewij van der Voort
-
- Altviool
- Staas Swierstra, Jan Willem Vis
-
- Cello
- Lucia Swarts, Richte van der Meer
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Hobo da caccia
- Martin Stadler, Peter Frankenberg
-
- Blokfluit
- Benny Aghassi, Lara Morris
-
- Hoorn
- Erwin Wieringa, Gijs Laceulle
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Orgel
- Bart Naessens
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Regie
- Simon Aarden
-
- Regie-assistent
- Ferenc Soetman
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Micha de Kanter
-
- Audiomontage -en mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Bart ten Harkel, Thijs Struick, Chris Reichgelt
-
- Licht
- Daan de Boer, Arjen Seykens
-
- Beeldtechniek
- Vincent Nugteren
-
- Settechniek
- Martin Struijf, Glenn van den Eerden, Marco Korzelius
-
- Datahandling
- Jasper Blok
-
- Projectmanager NEP
- Peter Ribbens
-
- Interview
- Gijs Besseling, Jan Van den Bossche
-
- Productie concert
- Imke Deters
-
- Productie opname
- Marco Meijdam
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!