Fluitsonate in e klein
BWV 1034 uitgevoerd door Marten Root,
Mieneke van der Velden en Menno van Delft
Broedergemeente, Zeist
Achter de muziek
Een fluitsonate als een tango
In deze fluitsonate geeft Bach ruim baan aan de continuopartij
De dwarsfluit, of traverso, was voor Bach een relatief nieuw instrument. In zijn jonge jaren was de blokfluit nog steeds geliefder. Pas toen Bach halverwege de dertig naar Leipzig trok, had de dwarsfluit de blokfluit bijna helemaal vervangen. Vanaf dat punt komt de blokfluit slechts nog als speciaal effect aan bod.
Van deze sonate in e klein hebben we helaas alleen een kopie over, gemaakt door Bachs collega Johann Kellner. Bach buit hier de delicate, zachte klankkleur van de traverso uit, maar geeft ook bijzonder veel aandacht aan de bas- of continuopartij. Op veel punten zijn de gesprekspartners even interessant. Je kunt het stuk dus in plaats van een fluitsonate beter beschouwen als een duet voor traverso en basso continuo (begeleidende baspartij met akkoorden, red.).
Zoals veel sonates uit Bachs tijd volgt Bach hier het schema langzaam-snel-langzaam-snel. De langzame delen drukken allebei een lyrisch-weemoedige stemming uit. Het openende Adagio ma non tanto staat vol zuchtmotieven: de fluit blijft telkens even hangen op een dissonant. De snelle gedeeltes zijn juist opgewekt, zij het met een wat rusteloze energie. In het tweede deel, een opgewekte fuga voor twee stemmen, komt de continuopartij veel naar voren, en speelt juist de fluit vaak een begeleidende partij terwijl de continuo 'soleert'. In het Andante geeft de continuo dan weer ruim baan aan de fluit, die onbevangen, bijna geïmproviseerde lange lijnen uitspint. Het afsluitende Allegro pakt de energie van het tweede deel weer op, nu met een gepassioneerde insteek. Korte, ritmische motiefjes worden uitgewisseld, om beurten in de fluit en de bas. Op momenten lijkt het bijna een tango — de fluit en bas danspartners die elkaar afwisselend aantrekken en afstoten, liefhebben en naar het leven staan.
- BWV
- 1034
- Titel
- Sonate voor traverso en basso continuo in e klein
- Instrument
- viola da gamba, klavecimbel, traverso
- Genre
- kamermuziek
- Jaartal
- circa 1726–1727
- Stad
- Leipzig
Met steun van
Maarten Verberk
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 5 september 2024
-
- Opnamedatum
- 13 maart 2023
-
- Locatie
- Broedergemeente, Zeist
-
- Traverso
- Marten Root
-
- Instrument
- Fridtjof Aurin naar Johann Heinrich Eichentopf
-
- Viola da gamba
- Mieneke van der Velden
-
- Instrument
- Antoine Despont, 1617
-
- Klavecimbel
- Menno van Delft
-
- Instrument
- Bruce Kennedy, 1989 naar Michael Mietke
-
- Regie en camera
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Onno van Ameijde
-
- Licht
- Ernst-Jan Thieme
-
- Lichtassistent
- Jordi Kooij, Joey Marcoux
-
- Datahandling
- Brechtje van Riel
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Marieke de Blaay, Laura Jonker
-
- Met steun van
- Maarten Verberk
-
- Ter herinnering aan
- zijn moeder Carla Giesen, supporter van All of Bach tot en met haar 99ste
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!