Concert voor twee violen in d klein

Concert voor twee violen in d klein

BWV 1043 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Shunske Sato
Muziekgebouw aan 't IJ, Amsterdam

  • Menu
  • 1. Vivace
  • 2. Largo ma non tanto
  • 3. Allegro

Achter de muziek

Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits

Ongewoon

The best eight minutes of music ever

Van dit concert zijn de twee solopartijen overgeleverd in Bachs eigen handschrift. Deze autograaf dateert van omstreeks 1730, enkele jaren nadat de componist van Köthen naar Leipzig was verhuisd. Bach componeerde zijn meeste instrumentale concerten in de periode 1717–1723, toen hij aan het hof van Leopold von Anhalt-Köthen werkzaam was, maar dit werk lijkt hierop dus een uitzondering. Toch is het de vraag of het zo eenvoudig ligt.

Op het eerste gezicht is dit een driedelig concert naar vivaldiaanse snit, vergelijkbaar met andere concerten van Bach. Maar wie goed kijkt en luistert, stuit op eigenaardigheden, bijvoorbeeld ten aanzien van de traditionele contrastwerking tussen refreinen (ritornellen) en de solistische episodes daartussen. Hier zijn die bouwstenen minder afgebakend dan gebruikelijk. Sterker nog: alle drie delen zijn in wezen driestemmig gedacht. Het eerste deel bijvoorbeeld is fugatisch gemodelleerd, maar de altviool onttrekt zich aan het fugatische discours. Dit concert zou ook als triosonate voor twee violen en basso continuo uitgevoerd kunnen worden, en heeft vermoedelijk die oorsprong gehad. Zijn we zo toch terug in Köthen?

Na het fugatische openingsdeel ontvouwt zich een dromerige siciliano waarin de partijen van de twee soloviolen elkaar lieflijk omstrengelen, boven een eenvoudige, akkoordische begeleiding. “The best eight minutes of music ever”, aldus vioolsoliste Emily Deans.

In het slotdeel zitten de twee soloviolen elkaar dicht op de huid. Meer nog dan het eerste deel geeft dit Allegro voeding aan het vermoeden dat de partijen van het begeleidende ensemble later zijn toegevoegd. Dat Bach de soloviolen in de loop van het betoog tweemaal begeleidingsfiguren (herhaalde achtste noten in dubbelgrepen) laat spelen gedurende zeven maten, is met de hypothese van een triosonate allerminst in tegenspraak. De componist doet hier aan stuivertje-wisselen: in deze passages zijn de feitelijke solopartijen eenvoudigweg overgeheveld naar het begeleidende ensemble. Solisten Shunske Sato en Emily Deans houden van dit “head bashing, rock and roll-moment”. Wat de oorsprong ook mag zijn. 

BWV
1043
Titel
Concert voor twee violen in d klein
Instrument
viool
Genre
orkestwerken
Jaartal
omstreeks 1730, of rond 1720?
Stad
Leipzig, of Köthen?
Bijzonderheden
Bach bewerkte dit dubbelconcert later voor twee klavecimbels, strijkers en continuo (BWV 1062), in een transpositie naar de toonsoort c klein.

Achtergrondvideo's

Shunske Sato en Emily Deans

“Het tweede deel voelt als een spiritueel liefdeslied tussen de twee violen.”

Teksten

Origineel

Vertaling

Credits

  • Publicatiedatum
    6 oktober 2017
  • Opnamedatum
    7 oktober 2016
  • Locatie
    Muziekgebouw aan 't IJ, Amsterdam
  • Viool en leiding
    Shunske Sato
  • Viool
    Emily Deans
  • Viool 1
    Lucia Giraudo, Lidewij van der Voort
  • Viool 2
    Anneke van Haaften, Paulien Kostense, Annabelle Ferdinand
  • Altviool
    Pieter Affourtit, Jan Willem Vis
  • Cello
    Lucia Swarts, Barbara Kernig
  • Contrabas
    Hen Goldsobel
  • Klavecimbel
    Siebe Henstra
  • Regie
    Lucas van Woerkum
  • Regieassistent
    Stijn Berkhouwer
  • Muziekopname
    Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee
  • Audiomontage- en mix
    Guido Tichelman
  • Camera
    Bart ten Harkel, Thijs Struick, Martin Struijf
  • Stagiair camera
    Klazina Westra
  • Licht
    Zen Bloot
  • Settechniek
    Justin Mutsaers
  • Datahandling
    Jesper Blok
  • Projectmanager NEP
    Peter Ribbens
  • Interview
    Onno van Ameijde, Marloes Biermans
  • Productie concert
    Marco Meijdam
  • Productie opname
    Jessie Verbrugh

Help ons All of Bach te voltooien

Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!