Lobe den Herren, den mächtigen König der Ehren
BWV 137 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Peter Dijkstra
Waalse Kerk, Amsterdam
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Alomtegenwoordig koraal
Bach realiseerde zich het gevaar van eenvormigheid
Bach stelde zichzelf in dit stuk duidelijke kaders. Hij gebruikt de complete, ongewijzigde tekst van een bekend kerklied van Joachim Neander. Het oorspronkelijke lied heeft vijf coupletten en de cantate bevat evenzoveel delen. Recitatieven zijn er niet. Zo’n stuk wordt ook wel een koraalcantate genoemd.
Pas aan het slot klinkt het koraal op de vertrouwde manier, in een vierstemmige zetting met de melodie in de bovenste partij. In de eerste vier delen heeft Bach het materiaal op verschillende manieren ingevlochten. Hij neemt daarbij, zoals dirigent Peter Dijkstra in het interview uitlegt, telkens een ander aspect van de tekst als uitgangspunt en laat zich in de muziek daardoor inspireren. In het openingskoor zijn het de sopranen die de koraalmelodie laten horen. In de eerste aria zingt de alt de tweede strofe in versierde vorm, terwijl een soloviool er met passagewerk omheen dartelt. Bach heeft deze aria later omgewerkt tot een van zijn Schübler-Choräle voor orgel, BWV 650. In de volgende aria, een duet van sopraan en bas met als begeleiding een duet voor twee hobo’s, gebruikt Bach slechts de eerste noten van de koraalmelodie als kopmotief. De derde aria bevat een expressief beweeglijke zangpartij voor de tenor, terwijl de eerste trompet of hobo het volledige koraal blaast. De basistoonsoort a klein van deze aria en het C groot van de koraalmelodie zorgen voor een intrigerend harmonisch spanningsveld.
Uit de afwisselende manier waarop Bach het koraal in deze cantate heeft verwerkt, valt af te lezen dat hij zich het gevaar van een zekere eenvormigheid heeft gerealiseerd. Om een driedelige maatsoort kon hij niet heen, maar met de toonsoorten ondernam hij een kleine rondreis. Van C groot gaat het naar G groot, naar e klein, naar a klein, waarna de cantate naar C groot terugkeert.
- BWV
- 137
- Titel
- Lobe den Herren, den mächtigen König der Ehren
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1725
- Stad
- Leipzig
- Tekstdichter
- Joachim Neander
- Bestemming
- twaalfde zondag na Trinitatis, later waarschijnlijk Ratswahlkantate
- Eerste uitvoering
- 19 augustus 1725
- Bijzonderheden
- Mogelijk later gebruikt als cantate voor de wisseling van het stadsbestuur.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Chor
Lobe den Herren,
den mächtigen König der Ehren,
Meine geliebete Seele,
das ist mein Begehren.
Kommet zu Hauf,
Psalter und Harfen, wacht auf!
Lasset die Musicam hören!
2. Arie (Alt)
Lobe den Herren,
der alles so herrlich regieret,
der dich auf Adelers Fittichen sicher geführet,
der dich erhält,
wie es dir selber gefällt;
hast du nicht dieses verspüret?
3. Arie (Sopran, Bass)
Lobe den Herren,
der künstlich und fein dich bereitet,
der dir Gesundheit verliehen,
dich freundlich geleitet;
in wieviel Not
hat nicht der gnädige Gott
über dir Flügel gebreitet!
4. Arie (Tenor)
Lobe den Herren,
der deinen Stand
sichtbar gesegnet, der aus dem Himmel
mit Strömen der Liebe geregnet;
denke dran,
was der Allmächtige kann,
der dir mit Liebe begegnet.
5. Choral
Lobe den Herren,
was in mir ist, lobe den Namen!
Alles, was Odem hat,
lobe mit Abrahams Samen!
Er ist dein Licht,
Seele, vergiss es ja nicht;
Lobende, schliesse mit Amen!
Vertaling
1. Koor
Loof de Heer,
de almachtige Koning der ere,
mijn geliefde ziel,
dat begeer ik.
Komt tezamen,
psalter en harp, ontwaak!
Brengt muziek ten gehore!
2. Aria
Loof de Heer, die alles
zo heerlijk regeert,
die u op adelaarsvleugels veilig heeft geleid,
die u bewaart,
zoals het u zelf behaagt;
heeft u dit niet bespeurd?
3. Aria
Loof de Heer,
die u zo kunstig en zuiver heeft gemaakt,
die u gezondheid heeft geschonken,
u vriendelijk heeft geleid;
in hoeveel nood
heeft de genadige God
zijn vleugels niet over u uitgespreid!
4. Aria
Loof de Heer, die uw toestand
zichtbaar heeft gezegend,
die stromen van liefde
uit de hemel heeft laten regenen;
denk eraan
wat de almachtige kan,
die u met liefde tegemoet treedt.
5. Koraal
Loof de Heer,
al wat in mij is, loof zijn Naam!
Laat alles wat adem heeft
hem loven met Abrahams zaad!
Hij is uw licht,
ziel, vergeet dat toch niet;
sluit uw lofprijzing af met Amen!
Credits
-
- Publicatiedatum
- 1 december 2017
-
- Opnamedatum
- 18 februari 2017
-
- Locatie
- Waalse Kerk, Amsterdam
-
- Dirigent
- Peter Dijkstra
-
- Sopraan
- Miriam Feuersinger
-
- Alt
- Alex Potter
-
- Tenor
- Thomas Hobbs
-
- Bas
- Peter Kooij
-
- Ripiënisten sopraan
- Lauren Armishaw, Marjon Strijk
-
- Ripiënisten alt
- Marine Fribourg, Barnabás Hegyi
-
- Ripiënisten tenor
- Yves Van Handenhove, João Moreira
-
- Ripiënisten bas
- Michiel Meijer, Pierre-Guy Le Gall White
-
- Viool 1
- Sayuri Yamagata, Annelies van der Vegt, Annabelle Ferdinand
-
- Viool 2
- Pieter Affourtit, Paulien Kostense, Lucia Giraudo
-
- Altviool
- Staas Swierstra, Jan Willem Vis
-
- Cello
- Lucia Swarts, Richte van der Meer
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Hobo
- Martin Stadler, Peter Frankenberg
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Trompet
- Robert Vanryne, Fruzsina Hara, Mark Geelen
-
- Pauken
- Koen Plaetinck
-
- Orgel
- Leo van Doeselaar
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Regie en montage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Jochem Timmerman, Thijs Struick, Merijn Vrieling, Charlotte Storm
-
- Licht
- Zen Bloot, Henry Rodgers, Patrick Galvin
-
- Regieassistent
- Ferenc Soeteman
-
- Beeldtechniek
- Vincent Nugteren, Jildert Hof
-
- Settechniek
- Justin Mutsaers
-
- Datahandling
- Jesper Blok
-
- Projectleider nep
- Peter Ribbens
-
- Interview
- Onno van Ameijde, Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Marco Meijdam, Imke Deters
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!