Weichet nur, betrübte Schatten
BWV 202 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Sayuri Yamagata
Grote Kerk, Naarden
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Flora en Amor, hand in hand
In de opkomende lentezon laat Bach de tortelduifjes dansen
Trouwen doen we nog altijd op dezelfde manier als in Bachs tijd: een plechtig moment, gelukwensen, uitgebreid eten en dan dansen. Met live muziek uiteraard, want een goede ‘band’ kon je status geven, lokte meer gasten en garandeerde gewoon meer plezier. Bach zelf moet daar het nodige van hebben geweten, want zijn familie was zo dominant in muzikaal Thüringen dat de vijf stadsmuzikanten van Erfurt de ‘Bache’ werden genoemd. En het waren die bijklussende stadsmuzikanten die tijdens en na de feestdis een heel diverse playlist brachten, van kerkzangen en fanfares over allerlei ‘Tafelmusik’ tot Franse hofdansen. Duitse dansen waren voor boeren.
Wie écht geld had, liet een gedicht schrijven om op muziek te zetten. Bachs cantate Weichet nur, betrübte Schatten is hiervan een verfijnd voorbeeld. Van de context helaas geen spoor, behalve een kopie uit 1730 door Johannes Ringk, die wellicht was gaan graven in het archief van zijn leraar (en Bach-student) Johann Peter Kellner. Wellicht woonde het gelukkige paar in Köthen, waar Bach zelf tussen 1718 en 1723 gouden jaren beleefde en trouwde met hofzangeres Anna Magdalena Wilcke.
Hoe, wie, waar of wanneer het ook zij, de dichter schikt een beeldend boeket: vijf aria’s met korte recitatieven. De vruchtbare lente, het trouwseizoen bij uitstek, verbeeldt de bloei van de liefde die het huwelijk moet brengen. De tekst beschrijft hoe de duisternis wijkt, de natuur zich vernieuwt en de zon de koude wind verdrijft. En dan krijgt Amor vrij spel. Jagend op geschikte koppels loopt hij uiteindelijk de verloofden tegen het lijf, waarop iedereen hun een ongeluks- en dondervrije toekomst in de echt toewenst.
Muzikaal laat Bach de poëzie meer dan ooit klinken. We horen de zon opkomen tussen de mistflarden, we volgen Apollo’s wagen op zijn tocht door het zwerk, en we staan versteld van de wilde bloemenpracht, met dank aan Flora. Tegelijk bouwt Bach handig op naar het hoogtepunt van de dag: het bal. Elke aria is dansanter dan de vorige, met precies de dansen die de bourgeoisie zo graag hoorde en zag. Bach schreef boven de laatste, korte aria zelfs ‘gavotte’, de bekende Franse dans. Snel luisteren dus maar - en dan kunnen de voetjes van de vloer!
- BWV
- 202
- Titel
- Weichet nur, betrübte Schatten
- Instrument
- hobo, sopraan
- Genre
- cantates
- Jaartal
- onbekend
- Stad
- Köthen?
- Bestemming
- huwelijk
Ter nagedachtenis aan
Atzo Nicolaï
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Arie (Sopran)
Weichet nur, betrübte Schatten,
Frost und Winde, geht zur Ruh!
Florens Lust
will der Brust
nichts als frohes Glück verstatten,
denn sie träget Blumen zu.
2. Rezitativ (Sopran)
Die Welt wird wieder neu,
auf Bergen und in Gründen
will sich die Anmut doppelt schön verbinden,
der Tag ist von der Kälte frei.
3. Arie (Sopran)
Phoebus eilt mit schnellen Pferden
durch die neugeborne Welt.
Ja, weil sie ihm wohlgefällt,
will er selbst ein Buhler werden.
4. Rezitativ (Sopran)
Drum sucht auch Amor sein Vergnügen,
wenn Purpur in den Wiesen lacht,
wenn Florens Pracht sich herrlich macht,
und wenn in seinem Reich,
den schönen Blumen gleich,
auch Herzen feurig siegen.
5. Arie (Sopran)
Wenn die Frühlingslüfte streichen
und durch bunte Felder wehn,
pflegt auch Amor auszuschleichen,
um nach seinem Schmuck zu sehn,
welcher, glaubt man, dieser ist,
dass ein Herz das andre küsst.
6. Rezitativ (Sopran)
Und dieses ist das Glücke,
dass durch ein hohes Gunstgeschicke
zwei Seelen einen Schmuck erlanget,
an dem viel Heil und Segen pranget.
7. Arie (Sopran)
Sich üben im Lieben,
in Scherzen sich herzen
ist besser als Florens vergängliche Lust.
Hier quellen die Wellen,
hier lachen und wachen
die siegenden Palmen auf Lippen und Brust.
8. Rezitativ (Sopran)
So sei das Band der keuschen Liebe,
Verlobte Zwei,
vom Unbestand des Wechsels frei!
Kein jäher Fall
noch Donnerknall
erschrecke die verliebten Triebe!
9. Arie/Gavotte (Sopran)
Sehet in Zufriedenheit
tausend helle Wohlfahrtstage,
dass bald bei der Folgezeit
eure Liebe Blumen trage!
Vertaling
1. Aria
Verdwijn nu maar, bedroefde schaduwen,
kou en winden, ga ter ruste!
Flora’s lust
wil het hart
niets dan blij geluk gunnen,
want zij brengt bloemen.
2. Recitatief
De wereld wordt weer nieuw,
op bergen en in dalen
wil de gratie haar schoonheid verdubbelen,
de dag is vrij van kou.
3. Aria
Phoebus snelt met rappe paarden
door de nieuwgeboren wereld.
Ja, omdat die hem zeer bevalt
wil hij zelf een minnaar worden.
4. Recitatief
Daarom zoekt ook Amor zijn plezier,
wanneer purper in de weiden lacht,
wanneer Flora's pracht schittert
en wanneer in zijn rijk
net zoals de mooie bloemen
ook harten vurig zegevieren.
5. Aria
Als de voorjaarsluchten zich bewegen
en door bonte velden waaien
pleegt ook Amor naar buiten te sluipen
om naar zijn tooi te kijken,
die, denkt men, inhoudt
dat het ene hart het andere kust.
6. Recitatief
En dit is het geluk,
dat door een hoog genadelot
twee zielen een sieraad krijgen
waarop veel heil en zegen prijkt.
7. Aria
Oefenen in het liefhebben,
schertsend elkaar liefkozen
is beter dan Flora's vergankelijke lust.
Hier wellen de golven op,
hier lachen en waken
de triomferende palmen op lippen en borst.
8. Recitatief
Moge dan de band van de kuise liefde,
o verloofd tweetal,
vrij zijn van wisselende onbestendigheid!
Moge geen plotselinge val
of dondergeknal
jullie verliefdheid doen schrikken!
9. Aria/Gavotte
Zie in tevredenheid
duizend lichte dagen van welvaart,
en moge uw liefde in de toekomst
weldra vrucht dragen!
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 2 november 2023
-
- Opnamedatum
- 10 september 2022
-
- Locatie
- Grote Kerk, Naarden
-
- Viool en leiding
- Sayuri Yamagata
-
- Sopraan
- Julia Doyle
-
- Viool 2
- Lidewij van der Voort
-
- Altviool
- Deirdre Dowling
-
- Cello
- Lucia Swarts
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Hobo
- Rodrigo Lopez Paz
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Orgel
- Laurens de Man
-
- Regie en beeldmontage
- Onno van Ameijde
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Lilita Dunska, Pim van der Lee
-
- Audiomontage- en mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Rieks Soepenberg, Carrien Dijkstra, Maria Smeets, Jorne Tielemans
-
- Licht
- Ernst-Jan Thieme
-
- Grip
- Patrick Galvin, Jason Mulder
-
- Regieassistent
- Tom Peeters
-
- Styling
- Ellen Julianus
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Laura Jonker
-
- Productie opname
- Marieke de Blaay
-
- Ter nagedachtenis aan
- Atzo Nicolaï
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!