Eins ist not, ach Herr, dies eine
BWV 304 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
Sint-Gertrudiskerk, Bergen op Zoom
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Anders en gelijk
In dit koraal richt Bach je op het allerbelangrijkste
In het evangelie van Lucas reist Jezus naar een dorp, waar hij hartelijk ontvangen wordt door een vrouw genaamd Martha. Terwijl zij druk bezig is met het verzorgen van haar gast, zit haar zusje Maria ademloos aan Jezus’ voeten te luisteren. Verontwaardigd roept Martha haar via Jezus tot de orde: “Zeg Meester, vindt u het niet gek dat mijn zusje me dit allemaal alleen laat opknappen?” Maar Jezus spreekt Martha juist aan: “Martha, je houdt je bezig met van alles en nog wat, maar je zus houdt zich met maar één ding bezig, en dat kun je haar niet afnemen.”
Het is niet makkelijk om deze symbolische passage te ontsleutelen. Zoals vaak in de Bijbel blijft het een kwestie van interpretatie. Sla je een traditioneel bijbelcommentaar open, dan zal de duiding in de kanttekeningen ongeveer zo luiden: Jezus berispt de drukke Martha omdat, los van alle wereldse werken, het luisteren naar Jezus het enige echt belangrijke is. Door de eeuwen heen hebben theologen echter ook andere duidingen gevonden. Misschien roept Jezus Martha eerder tot de orde omdat ze het gedrag van haar zus naar beneden praat, terwijl ze allebei op hun eigen manier belangrijke taken verrichten.
In Bachs tijd was de traditionele interpretatie echter nog gangbaar, en de tekst van dit melodieuze koraal getuigt daarvan: het enige wat écht telt is luisteren naar Jezus’ boodschap. De koraaltekst verwoordt deze boodschap op duizend-en-een manieren. Ook Bachs toonzetting blijft bij een harmonische boodschap hangen: anders dan in veel andere koralen, waarin zowat elke frase van toonsoort wisselt, blijft de muziek hier bijna helemaal in een glorierijk D groot.
Het stuk valt, zoals veel koralen, uiteen in twee muzikale zinnen, maar wat bijzonder is aan dit koraal is dat deze zinnen in twee verschillende maatsoorten staan. Zijn dat misschien de twee zusjes, elk anders, maar gelijk in het grote geheel?
- BWV
- 304
- Titel
- Eins ist not, ach Herr, dies eine
- Genre
- koralen
- Tekstdichter
- Johann Heinrich Schröder (1695)
- Bijzonderheden
- Melodie: Halle 1704, naar een seculier lied van Adam Krieger (1657)
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Eins ist Not! ach Herr, dies Eine
lehre mich erkennen doch!
Alles andre, wie's auch scheine,
ist ja nur ein schweres Joch,
darunter das Herze sich naget und plaget
und dennoch kein wahres Vergnügen erjaget.
Erlang ich dies Eine, das alles ersetzt,
so wird ich mit Einem in allem ergötzt.
Vertaling
Eén ding is nodig! Ach Heer,
leer mij dat ene toch zien!
Al het andere, hoe het er ook uitziet,
is immers alleen maar een zwaar juk,
waaronder het hart zwoegt en zich afbeult
zonder dat het echt plezier oplevert.
Wanneer ik dat ene verkrijg, dat alles vervangt,
dan kan ik met dat ene van alles genieten.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 30 oktober 2025
-
- Opnamedatum
- 5 mei 2024
-
- Locatie
- Sint-Gertrudiskerk, Bergen op Zoom
-
- Sopraan
- Mónica Monteiro
-
- Alt
- Bernadett Nagy
-
- Tenor
- Immo Schröder
-
- Bas
- Bram Trouwborst
-
- Regie
- Onno van Ameijde
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Jesper Blok, Jorne Tielemans
-
- Focus pull
- Glenn van Neerden
-
- Licht
- Jorne Tielemans, Patrick Galvin
-
- Projectmanager NEP
- Ron Vermeulen
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Lisanne Marlou de Kok, Stephan Esmeijer
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!