O ewiges Feuer, o Ursprung der Liebe

O ewiges Feuer, o Ursprung der Liebe

BWV 34 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Jos van Veldhoven
Waalse Kerk, Amsterdam

  • Menu
  • 1. O ewiges Feuer (Chor)
  • 2. Herr, unsre Herzen halten dir (Rezitativ)
  • 3. Wohl euch, ihr auserwählten Seelen (Arie)
  • 4. Erwählt sich Gott (Rezitativ)
  • 5. Friede über Israel (Chor)

Achter de muziek

Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Teksten
Teksten
Credits
Credits

Bach en de heilige geest

Hoe bruiloftsmuziek eenvoudig tot een pinkstercantate kon worden getransformeerd

Van deze pinkstercantate is tot voor kort gedacht dat het een van de laatste cantates uit Bachs oeuvre was. Het manuscript van de partituur, grotendeels in Bachs eigen handschrift, dateert van enkele jaren voor zijn dood. Recent is echter in Sint-Petersburg een tekstboekje teruggevonden waaruit blijkt dat de cantate veel ouder is en al op 1 juni 1727 voor het eerst is uitgevoerd. Tijdens de ochtenddienst op die eerste pinksterdag klonk het werk in de Nikolaikirche van Leipzig, tijdens de vesper in de Thomaskirche. Ook toen was het werk niet volledig nieuw. De koordelen en de alt-aria, de meest wezenlijke bestanddelen, berusten op hergebruik. Ze stammen uit een gelijknamige maar omvangrijkere huwelijkscantate (BWV 34a) die Bach al in een eerder stadium had gecomponeerd.

Het gelukkige paar is nooit nader geïdentificeerd, maar vermoedelijk was de bruidegom een predikant. Dit valt onder meer af te leiden uit de alt-aria, waar in de bruiloftsversie sprake is van een schaapskudde (de gemeente), de herder Jacob (de predikant) en diens geliefde Rachel (de bruid). Deze metafoor verklaart ook het snoezig pastorale karakter van de muziek, met twee (‘herders’-)fluiten en strijkers die met sordino (demper) spelen. De bruiloftscantate maakt toespelingen op de Heilige Geest en kon zodoende eenvoudig tot een pinkstercantate worden getransformeerd. Van het liefdesvuur naar het vuur van de Heilige Geest is maar een kleine stap.

O ewiges Feuer, o Ursprung der Liebe is in Bachs oeuvre een van de weinige cantates zonder koraal. Het slotkoor, ‘Friede über Israel’, was in de huwelijkscantate niet de afsluiting maar het koor waarmee de huwelijksvoltrekking werd ingeleid. De plechtstatigheid doet stilistisch denken aan Bachs tijdgenoot Georg Friedrich Händel.

BWV
34
Titel
O ewiges Feuer, o Ursprung der Liebe
Instrument
alt, bas, tenor
Genre
cantates
Jaartal
1727, originele huwelijkscantate 1726
Stad
Leipzig
Tekstdichter
onbekend
Bestemming
eerste pinksterdag
Eerste uitvoering
1 juni 1727
Bijzonderheden
Deze pinkstercantate is een bewerking van een in 1726 geschreven huwelijkscantate.

Achtergrondvideo's

Dirigent Jos van Veldhoven

“In de sleutel-aria creëert Bach nieuwe instrumenten.”

Teksten

Origineel

1. Chor
O ewiges Feuer,
O Ursprung der Liebe,
entzünde die Herzen
und weihe sie ein.
Lass himmlische Flammen
durchdringen und wallen,
wir wünschen, o Höchster,
dein Tempel zu sein,
Ach, lass dir die Seelen
im Glauben gefallen.

2. Rezitativ (Tenor)
Herr, unsre Herzen halten dir
dein Wort der Wahrheit für:
Du willst bei Menschen gerne sein,
drum sei das Herze dein;
Herr, ziehe gnädig ein.
Ein solch erwähltes Heiligtum
Hat selbst den grössten Ruhm.

3. Arie (Alt)
Wohl euch, ihr auserwählten Seelen,
die Gott zur Wohnung ausersehn.
Wer kann ein grösser Heil erwählen?
Wer kann des Segens Menge zählen?
Und dieses ist vom Herrn geschehn.

4. Rezitativ (Bass)
Erwählt sich Gott
die Heilgen Hütten,
die er mit Heil bewohnt,
so muss er auch den Segen
auf sie schütten,
so wird der Sitz
des Heiligtums belohnt.
Der Herr ruft über
sein geweihtes Haus
das Wort des Segens aus:

5. Chor
Friede über Israel.
Dankt den höchsten Wunderhänden,
dankt, Gott hat an euch gedacht.
Ja, sein Segen wirkt mit Macht,
Friede über Israel,
Friede über euch zu senden.

Vertaling

1. Koor
O eeuwig vuur,
o oorsprong van de liefde,
ontsteek de harten
en wijd ze in.
Laat hemelse vlammen
dóórdringen en golven,
wij wensen, o Allerhoogste,
uw tempel te zijn,
ach, schep behagen
in de gelovige zielen.

2. Recitatief (tenor)
Heer, onze harten houden u
uw woord van waarheid voor:
u wilt graag bij mensen zijn,
moge het hart u dus toebehoren;
Heer, trek genadig binnen.
Zo'n uitverkoren heiligdom
heeft zelf de grootste roem.

3. Aria (alt)
Gelukkig zijn jullie, uitverkoren zielen,
die God als woning heeft uitgezocht.
Wie kan een groter heil kiezen?
Wie kan de hoeveelheid zegen tellen?
En dit heeft de Heer gedaan.

4. Recitatief (bas)
Als God
de heilige tenten kiest
die hij met heil bewoont,
dan moet hij daar ook de zegen
op uitstorten,
dan wordt de zetel
van het heiligdom beloond.
De Heer roept over
zijn gewijde huis
het zegenwoord uit:

5. Koor
'Vrede over Israël'.
Dank de hoogste wonderhanden,
dank, God heeft aan u gedacht.
Ja, zijn zegen werkt met macht
om vrede over Israël,
vrede over u te brengen.

vertaling © Ria van Hengel

Credits

  • Publicatiedatum
    18 mei 2018
  • Opnamedatum
    13 mei 2017
  • Locatie
    Waalse Kerk, Amsterdam
  • Dirigent
    Jos van Veldhoven
  • Sopraan
    Maria Keohane
  • Alt
    Damien Guillon
  • Tenor
    Thomas Hobbs
  • Bas
    Sebastian Myrus
  • Ripiënisten sopraan
    Marjon Strijk, Kristen Witmer
  • Ripiënisten alt
    Marleene Goldstein, Barnabás Hegyi
  • Ripiënisten tenor
    Yves Van Handenhove, David Lee
  • Ripiënisten bas
    Drew Santini, Matthew Baker
  • Viool 1
    Shunske Sato, Anneke van Haaften, Annelies van der Vegt
  • Viool 2
    Sayuri Yamagata, Pieter Affourtit, Paulien Kostense
  • Altviool
    Staas Swierstra, Jan Willem Vis
  • Cello
    Lucia Swarts, Richte van der Meer
  • Contrabas
    Hen Goldsobel
  • Traverso
    Marten Root, Doretthe Janssens
  • Hobo
    Martin Stadler, Peter Frankenberg
  • Fagot
    Benny Aghassi
  • Trompet
    Robert Vanryne, Fruzsina Hara, Mark Geelen
  • Pauken
    Robert Kendell
  • Orgel
    Leo van Doeselaar
  • Klavecimbel
    Siebe Henstra
  • Regie en beeldmontage
    Bas Wielenga
  • Muziekopname
    Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee
  • Audiomontage en -mix
    Guido Tichelman
  • Camera
    Jochem Timmerman, Thijs Struick, Martin Struijf
  • Licht
    Zen Bloot, Henry Rodgers, Patrick Galvin
  • Regieassistent
    Ferenc Soeteman
  • Beeldtechniek
    Robert-Jan Neijland
  • Settechniek
    Justin Mutsaers
  • Datahandling
    Jesper Blok
  • Projectmanager NEP
    Peter Ribbens
  • Interview
    Onno van Ameijde, Marloes Biermans
  • Productie concert
    Marco Meijdam, Imke Deters
  • Productie opname
    Jessie Verbrugh

Help ons All of Bach te voltooien

Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!