Nicht so traurig, nicht so sehr
BWV 384 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
Sint-Gertrudiskerk, Bergen op Zoom
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Muzikaal eilandje
Een koraal van Bach dat relatief weinig aandacht kreeg
Sommige van de koralen die Bach van een vierstemmige zetting voorzag staan in een rijke traditie: ze hebben een welbekende tekst en een direct herkenbare melodie. Bovendien keren veel koralen terug in de orgelwerken, passies en cantates van Bach zelf en van andere componisten. Maar de verzameling koraalharmonisaties die na Bachs dood werd gepubliceerd bevatte ook heel wat gevallen – zoals deze BWV 384 – die op zichzelf staan en bijna een soort muzikaal eilandje zijn gebleven.
De tekst van Nicht so traurig, nicht so sehr is van de Duitse predikant en dichter Paul Gerhardt en verscheen voor het eerst in 1647. Het lied werd vooral bekend met een melodie van Johann Crüger. De melodie die Bach harmoniseert komt juist nergens anders voor en is om die reden waarschijnlijk van hem zelf. Ook in liederenboeken die na Bachs dood werden gepubliceerd wordt de tekst van Gerhardts lied nog tot ver in de negentiende eeuw altijd aan een andere melodie gekoppeld: soms die van Crüger, soms een andere, maar nooit die van Bach. In een in 1845 gepubliceerd Allgemeines und vollständiges Choralbuch worden wel vier verschillende melodieën gegeven voor Nicht so traurig, nicht so sehr, maar geen van allen is van Bach.
Hoewel het vast eerder ergens gezongen of gespeeld moet zijn, is de eerste bekende openbare uitvoering in 1896 tijdens een concert in Leipzig. Bijna een eeuw verstrijkt voordat Bachs koraal opnieuw meer dan gemiddelde aandacht krijgt. In 1984 neemt de Poolse componist Augustyn Bloch (1929-2006) het als startpunt voor zijn Canti per coro ed organo über den Chroral von Johann Sebastian Bach “Nicht so traurig, nicht so sehr”. De aanleiding? Een compositieopdracht voor de feestelijkheden in Leipzig rond Bachs driehonderdste geboortedag. En nu is het de beurt aan All of Bach om aandacht te vragen voor BWV 384.
- BWV
- 384
- Titel
- Nicht so traurig, nicht so sehr
- Genre
- koralen
- Tekstdichter
- Paul Gerhardt (1647)
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Nicht so traurig, nicht so sehr,
meine Seele, sei betrübt,
dass dir Gott Glück, Gut und Ehr
nicht so viel wie andern gibt,
nimm fürlieb mit deinem Gott,
hast du Gott, so hats nicht Not.
Ei, so richte dich empor,
du betrübtes Angesicht,
lass das Seufzen, nimm hervor
deines Glaubens Freudenlicht,
das behalt, wann dich die Nacht,
deines Kummers traurig macht
Führe deines Lebens Lauf
allzeit Gottes eingedenk;
wie es kömmt, nimm alles auf
als ein wohlbedacht Geschenk;
geht dirs widrig, lass es gehen,
Gott im Himmel bleibt dir stehn.
Vertaling
Wees niet zo verdrietig,
mijn ziel, niet zo erg bedroefd
omdat God jou niet zoveel geluk,
bezit en eer geeft als anderen,
wees tevreden met je God,
als je God hebt, dan ontbreekt het je aan niets.
Kom, richt je op,
verdrietig gelaat
houd op met zuchten, haal tevoorschijn
het vreugdelicht van je geloof,
houd dat vast wanneer de nacht
van je verdriet je bedroefd maakt.
Leid je leven
altijd met aandacht voor God;
wat er ook gebeurt, beschouw alles
als een weloverwogen geschenk;
als je tegenspoed hebt, laat het gaan,
God in de hemel blijft je bijstaan.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 11 september 2025
-
- Opnamedatum
- 6 mei 2024
-
- Locatie
- Sint-Gertrudiskerk, Bergen op Zoom
-
- Sopraan
- Marta Paklar
-
- Alt
- Sofia Gvirts
-
- Tenor
- João Moreira
-
- Bas
- Matthew Baker
-
- Theorbe
- David Mackor
-
- Regie
- Onno van Ameijde
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Jesper Blok, Jorne Tielemans
-
- Focus pull
- Glenn van Neerden
-
- Licht
- Jorne Tielemans, Patrick Galvin
-
- Projectmanager NEP
- Ron Vermeulen
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Lisanne Marlou de Kok, Stephan Esmeijer
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!