Ich halte treulich still
BWV 466 uitgevoerd door Daniel Johannsen en Matthias Havinga
Walburgiskerk, Zutphen
Achter de muziek
Berusting in tegenspoed
Een lied vol raad voor een sereen gemoed
In de barokke theologie was het weerstaan van de neiging om bij tegenspoed te protesteren of te klagen een veelvoorkomend thema. Aansporingen als ‘Geduld, wenn mich falsche Zungen stechen’ (uit BWV 244), ‘Ich will leiden, ich will schweigen’ (uit BWV 87) of ‘Gib dich zufrieden und sei stille’ (BWV 460 en 512) worden tegenwoordig niet altijd op prijs gesteld, maar we kunnen Bachs muziek niet begrijpen zonder de bereidheid ook zijn religieuze gezindheid recht te doen.
Over J.H. Till, de dichter van de twaalf verzen van dit Schemelli-lied, is helaas geen biografische informatie te vinden. Mogelijk was hij een predikant uit Schemelli’s Saksische kring, of misschien zelfs een vriend van Schemelli of van Bach. Hoe dan ook moet dit relaxte en haast ‘boeddhistische’ advies Bach hebben aangesproken, anders had hij het niet getoonzet en in een gezangbundel gepubliceerd. We hebben ook reden om aan te nemen dat de mooie melodie in F groot, met zijn onverstoorbaar voortschrijdende baslijn, van Bach zelf is.
Wat wél weerklank lijkt te vinden bij sommige hedendaagse filosofen en levenscoaches, is Tills aanmaning om met weinig bezittingen en een eenvoudig bestaan tevreden te zijn en daarbij – het belangrijkste – ingetogen en bescheiden te blijven. Want dat maakt ons immuun voor alle snode aanvallen, of die ons nu belagen vanuit onze eigen geest of vanuit een vijandige omgeving. Beschermd door dit onzichtbare harnas kunnen we, zelfs als we door ouderdom geplaagd worden, rustig toeleven naar onze vredige toekomst met God.
- BWV
- 466
- Titel
- Ich halte treulich still
- Instrument
- tenor
- Genre
- liederen en aria's
- Serie
- Schemelli’s Musicalisches Gesang-Buch
- Tekstdichter
- J.H. Till
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Ich halte treulich still,
und liebe meinen Gott,
ob mich schon oftermals
drückt Kummer, Angst und Not.
Ich bin mit Gott vergnügt
und halt geduldig aus,
Gott ist mein Schutz und Schirm
um mich und um mein Haus.
Wer rühmet sich denn nun,
dass ihm nichts fehlen soll,
was hilft es, dass er hab
Käst, Küch und Keller voll?
Fehlts nicht an weltlich Glück,
so ist dem Leibe doch
die Missvergnüglichkeit
ein schwer und hartes Joch.
Der ist der Glücklichste,
der mit sich selbst vergnügt
und duldet, wie es Gott
in seinem Stande fügt;
wer nur aufrichtig lebt
und schickt sich in die Zeit,
dem schadet keine Not,
kein Feind, kein Hass, kein Neid.
Kommts endlich auch dahin,
und tritt das Alter an,
so legt Gott nicht mehr auf
als man ertragen kann;
gefällt es ihm alsdenn
und nimmt mich aus der Welt,
so folg ich treulich nach
bis an des Himmels Zelt.
Vertaling
Getrouw blijf ik kalm
en heb mijn God lief,
ook al word ik vaak gekweld
door verdriet, angst en nood.
Ik ben tevreden met God
en houd het geduldig uit,
God is de bescherming en beschutting
van mij en van mijn huis.
Wie is er nu trots op
dat het hem aan niets ontbreekt,
wat helpt het dat hij
kasten, keuken en kelder vol heeft?
Als het niet aan werelds geluk ontbreekt,
dan is toch voor het lichaam
ontevredenheid
een zwaar en hard juk.
Diegene is de gelukkigste
die tevreden is met zichzelf
en de toestand verdraagt
die God hem heeft toebedeeld;
wie maar oprecht leeft
en zich schikt in de tijd,
hem kan geen nood deren,
geen vijand, geen haat, geen jaloezie.
En komt het ten slotte zo ver
dat de ouderdom intreedt,
dan legt God ons niet méér op
dan wij kunnen dragen;
als het hem vervolgens behaagt
mij uit de wereld weg te nemen,
dan volg ik hem getrouw
naar de hemelse tent.
Vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 27 november 2025
-
- Opnamedatum
- 28 mei 2024
-
- Locatie
- Walburgiskerk, Zutphen
-
- Tenor
- Daniel Johannsen
-
- Orgel
- Matthias Havinga
-
- Instrument
- Henrick Bader, 1639/1643
-
- Regie en beeldmontage
- Gijs Besseling
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Pim van der Lee
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Danny Noordanus, Manon Hoskens, Remco van Leest
-
- Grip
- Wouter Visser
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie
- Lisanne Marlou de Kok
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!