Prelude en fuga in C groot
BWV 545 uitgevoerd door Bart Jacobs
Sint-Bavokerk, Haarlem
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Zelfverzekerd
Aan dit vroege werk is veel gesleuteld
Dit stuk begint heel zelfverzekerd: het pedaal gaat drie keer met hinkstapsprongetjes naar een ronkende lage C, terwijl zich in de rechterhand meteen een vol akkoord opbouwt. En ook het vervolg is vastberaden. In de al even zelfverzekerde fuga staat de toonsoort als een huis, het C groot wordt nergens echt in twijfel getrokken.
Toch is niet alles zo vanzelfsprekend als het klinkt. Er bestaat namelijk een wirwar van versies van dit stuk met kleine en grote verschillen. En vrijwel allemaal stammen ze uit de achttiende eeuw. Juist dat kenmerkende begin en slot van de prelude in de versie die Bart Jacobs hier speelt, is afwezig in sommige bronnen. Er wordt vermoed dat Bach het stuk al als jonge organist schreef, misschien al in Arnstadt of Mühlhausen.
En vindt u het allemaal wel veel C groot? Dan bent u niet de enige. In een aantal achttiende-eeuwse handschriften staat tussen de prelude en fuga namelijk een langzaam middendeel in a klein uit de Sonate nr. 5 in C groot, BWV 529. En het kan ook nog radicaler anders. Een Engels handschrift geeft een versie in Bes groot “by the late Mr John Robinson” (1682-1762), organist van Westminster Abbey. Tussen de prelude en de fuga plaatste hij een versie van het slotdeel uit de Gambasonate nr. 3, BWV 1029, op zijn beurt omgeven door twee korte intermezzo’s. Volgens tijdgenoot Charles Burney was Robinson “een van de beste toetsenisten van zijn tijd” en “trok hij altijd een groot publiek, waar hij ook optrad”. Van een Duits provinciestadje naar Westminster Abbey: zelfverzekerde muziek vindt zijn weg wel.
Orgel
Deze opname is gemaakt op het beroemde Müller-orgel in de Grote of Sint-Bavokerk in Haarlem. Het is een zeer bijzonder instrument uit 1738. Zowel Georg Friedrich Händel als Wolfgang Amadeus Mozart reisden naar Haarlem af om dit orgel te bespelen! Händel was erg gecharmeerd van het bijzondere Vox Humana-register. Het orgel telt ruim 5000 pijpen, verdeeld over 64 registers, en heeft drie manualen en pedaal.
- BWV
- 545
- Titel
- Prelude en fuga in C groot
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Jaartal
- vroeg werk (vóór 1717?)
- Stad
- Arnstadt/Mühlhausen/Weimar
- Bijzonderheden
- Er bestaan veel versies van dit stuk. De oerversie is niet bewaard gebleven.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 27 januari 2017
-
- Opnamedatum
- 22 september 2016
-
- Locatie
- Sint-Bavokerk, Haarlem
-
- Organist
- Bart Jacobs
-
- Orgel
- Christian Müller, 1738
-
- Regie
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
-
- Audiomontage -en mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Bas Wielenga, Jeroen Simons
-
- Licht
- Gregoor van de Kamp
-
- Interview
- Onno van Ameijde, Marloes Biermans
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!