Nun danket alle Gott

Nun danket alle Gott

BWV 657 uitgevoerd door Peter Kofler
Jacobikerk, Uithuizen

Achter de muziek

Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits

Een zorgvuldige erfgenaam

Bach beheerste de technieken van oude meesters tot in de puntjes

Wellicht voelde Bach dat hij tegen het einde van zijn leven muzikaal alleen kwam te staan. Terwijl zijn zonen nieuwe stilistische wegen insloegen, kon vader Sebastian niet verder gaan. Hij voerde de barok tot het uiterste. Als ultieme barokcomponist leunde hij op een erfenis van eeuwen, reikend van renaissancecomponisten die volgens een uitgekiend systeem meerstemmige muziek begonnen te schrijven, over de orgelscholen van Sweelinck, Buxtehude en anderen, tot de meest actuele invloeden uit Duitsland en (veel) verder. Er was geen stijl die Bach zich niet op een of andere manier eigen had gemaakt.

Deze eerder traditionele koraalbewerking van Nun danket alle Gott uit Bachs jeugd laat horen wat een zorgvuldige erfgenaam hij was. Op de manier van de oude meesters wordt elke koraalinzet in de drie onderstemmen voorbereid door de melodie ritmisch te manipuleren en te versieren. Zo creëert Bach acht keurige pakketjes van zogenaamde ‘voorimitatie’ met het koraal als juichend sluitstuk.

De vreugde en het godsvertrouwen van de tekst vertalen zich in een overdaad aan motieven, zoals een niet te missen lang-kort-kort figuurtje; de pedaalbas speelt de eerste vier koraalfrasen echter onversierd. Nu eens laat Bach de stemmen uitspreken, dan weer buitelen ze over elkaar, wat nog bijdraagt aan het drukke karakter. De inleiding tot de zevende inzet maakt Bach harmonisch extra spannend, voordat hij de slotfrase laat uitmonden in een lang orgelpunt boven een uitbarsting van virtuositeit in alt en tenor.

18 Choräle/Leipziger Choräle, BWV 651-668
In de laatste tien jaar van zijn leven verzamelde en vervolmaakte Bach een reeks koraalbewerkingen, vermoedelijk met het plan ze, net als het derde deel van de Clavier-Übung in 1739, in druk te laten verschijnen. Het gaat om een selectie van zijn composities uit veel vroegere jaren, toen hij in Weimar, Arnstadt en Mühlhausen als organist werkzaam was. De verzameling werd bekend onder de noemer 18 Choräle of Leipziger Choräle. Overigens is 18 koralen een misleidende titel. De set bevatte oorspronkelijk 17 stukken. Het achttiende, Vor deinen Thron tret ich (BWV 668), is later aan Bachs manuscript toegevoegd.

BWV
657
Titel
Nun danket alle Gott
Instrument
orgel
Genre
orgelwerken
Serie
18 Choräle (orgel)
Jaartal
1708-1717/1739-1742
Stad
Weimar/Leipzig
Bijzonderheden
Maakt deel uit van een handschrift met 17 koraalbewerkingen, BWV 651-667, die Bach in de jaren ’40 van de 18de eeuw verzamelde en waarvan de oerversies soms nog stammen uit zijn periode in Weimar.

Achtergrondvideo's

Organisten over het Schnitger orgel

“Schnitger is de Stradivarius van de orgelbouw.”

Teksten

Origineel

Vertaling

Credits

  • Publicatiedatum
    6 augustus 2020
  • Opnamedatum
    18 juli 2019
  • Locatie
    Jacobikerk, Uithuizen
  • Organist
    Peter Kofler
  • Orgel
    Arp Schnitger, ca. 1700
  • Regie en beeldmontage
    Robin van Erven Dorens
  • Muziekopname
    Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
  • Audiomontage en -mix
    Guido Tichelman
  • Camera
    Onno van der Wal
  • Licht
    Gregoor van de Kamp
  • Datahandling
    Stefan Ebels
  • Interview
    Robin van Erven Dorens, Marloes Biermans
  • Productie
    Jessie Verbrugh

Help ons All of Bach te voltooien

Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!