Vom Himmel hoch da komm ich her
BWV 700 uitgevoerd door Elske te Lindert
Bovenkerk, Kampen
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Schijnfuga
Met een prachtige, grootse opening daalt de engel op aarde neer
In dit stuk bewerkt Bach een vrolijk kerstkoraal, met tekst en muziek van Luther zelf. De eerste twee regels van het koraal parafraseren de woorden van de engel die de blijde boodschap aan de herders brengt: “Vanuit de hoge hemel daal ik neer; ik breng jullie een goede nieuwe boodschap”. Er is geopperd dat dit koraal in Luthers tijd werd gezongen tijdens het traditionele kerstspel, waarin het bijbelverhaal werd nagespeeld. Soms werd dan een engel aan een koord naar beneden getakeld.
Bach doet iets vergelijkbaars aan het begin van deze koraalbewerking. Het lijkt in de eerste maten alsof hij het koraal zal gaan gebruiken in een perfecte fuga. Van hoog naar laag zetten de vier stemmen na elkaar in met de eerste regel van de koraalmelodie. Dan volgen nog een paar schijninzetten – zodat het lijkt alsof er meer dan vier stemmen zijn – en na twintig maten zet uiteindelijk ook het pedaal in. Maar daarna, alsof de jonge Bach – het is een vroeg werk – zich had verslikt in deze ambitieuze opzet, vervolgt het stuk met vrijere imitaties en omspelingen van de koraalmelodie.
Verschillende Duitse componisten uit eerdere generaties hadden al orgelbewerkingen over dit geliefde koraal gecomponeerd. En ook Bach zelf liet de mogelijkheden niet los. Een paar jaar voor zijn dood, bijna om te laten zien dat hij het natuurlijk wél kon, dat strikte contrapunt, zou Bach nog een hele serie ‘canonische variaties’ op basis van Vom Himmel hoch schrijven (BWV 769).
Kirnbergerschen Sammlung, BWV 690-713
Bach heeft veel van zijn composities gekoesterd. Hij zorgde dat ze werden gebundeld of gerecycled en als het even kon werden uitgegeven. Maar er zijn ook stukken die achter het net visten. Zoals de vierentwintig vroege orgelcomposities die bekend geworden zijn als de Kirnbergerschen Sammlung. We danken de overlevering van deze werken aan Bachs student Johann Kirnberger, die na de dood van zijn leermeester onder meer vierentwintig orgelcomposities verzamelde. Wat het meest opvalt aan deze collectie is het gebrek aan samenhang. De enige overeenkomst is dat alle werken zeer waarschijnlijk stammen uit de periode vóór 1710.
- BWV
- 700
- Titel
- Vom Himmel hoch da komm ich her
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Serie
- Kirnbergerschen Sammlung (orgel)
- Jaartal
- vóór 1710
- Stad
- Mühlhausen of Weimar
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 23 december 2016
-
- Opnamedatum
- 1 oktober 2015
-
- Locatie
- Bovenkerk, Kampen
-
- Organiste
- Elske te Lindert
-
- Orgel
- Albertus Antoni Hinsz, 1742
-
- Regie
- Jan Van den Bossche, Hanna Schreuders
-
- Muziekopname, audiomontage -en mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Maarten van Rossem, Gijs Besseling
-
- Beeldmontage en interview
- Gijs Besseling
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!