Ein feste Burg ist unser Gott
BWV 720 uitgevoerd door Theo Jellema
Stiftskirche St. Georg, Goslar-Grauhof
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Tegendraadse improvisatie
Hier lijkt de jonge Bach aan het werk
Het is hét strijdlied van de Reformatie, Luthers Ein feste Burg ist unser Gott. Je zou dus verwachten dat Bach er meer dan één orgelbewerking van heeft gemaakt. Maar nee. Het bleef bij een enkel, ongedateerd stuk, waarvan soms zelfs zijn auteurschap wordt betwijfeld. De vroegste kopie is te vinden in het Plauener Orgelbuch, dat werd samengesteld in 1708. Als het hier dus een werk van Bach betreft, dan een uit zijn jonge jaren in Arnstadt, Mühlhausen of Weimar. De vroege versie van BWV 720 vraagt om drie klavieren en een pedaal en diverse opvallende registers. Dat zijn precies de kenmerken van het vernieuwde orgel van de Blasiuskirche in Mühlhausen, dat onder toeziend oog van Bach werd gereviseerd en vermoedelijk in 1709 in gebruik werd genomen. Er is dus wel gesuggereerd dat, hoewel Bach toen al een jaar in Weimar zat, hij deze koraalbewerking voor het orgel in Mühlhausen heeft geschreven, alleen klopt dat niet helemaal met de datering van de eerste bron.
Maar als je deze quasi-improvisatorische fantasie beluistert, dan lijkt de warrige opbouw van de compositie niet speciaal een aanbeveling voor de mogelijkheden van dit nieuwe orgel. Eerder denk je aan het tegendraadse orgelwerk waarmee hij zich rond zijn twintigste de woede op de hals haalde van de Arnstadter kerkenraadsleden. Bach preludeerde óf te lang, óf van de weeromstuit te kort (zoals in BWV 726), maar in alle gevallen bleven zijn ‘viele wunderliche variationes’ hun een doorn in het oog. Ein feste Burg ist unser Gott tapt vier minuten lang uit ditzelfde vaatje.
- BWV
- 720
- Titel
- Ein feste Burg ist unser Gott
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Jaartal
- vóór 1708
- Stad
- Arnstadt/Mühlhausen/Weimar
- Bijzonderheden
- De bewerking behoort tot de groep van enkele tientallen verspreide orgelkoralen van Bach die niet kunnen worden herleid tot een ontstaansdatum of bestemming.
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 10 juni 2016
-
- Opnamedatum
- 26 augustus 2015
-
- Locatie
- Stiftskirche St. Georg, Goslar-Grauhof
-
- Organist
- Theo Jellema
-
- Orgel
- Christoph Treutmann, 1731
-
- Cameraregie en montage
- Onno van Ameijde
-
- Camera
- Maarten van Rossem, Onno van Ameijde
-
- Muziekproductie, montage en mix
- Holger Schlegel
-
- Interview
- Onno van Ameijde
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!