Wahrlich, wahrlich, ich sage euch
BWV 86 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Shunske Sato
Waalse Kerk, Amsterdam
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Mens durf te leven!
Bach laat de viool rozen plukken en de doornen dulden.
Bach componeerde de cantate Wahrlich, wahrlich, ich sage euch in 1724 voor de zondag Rogate (bidzondag, de vijfde zondag na Pasen), die dat jaar op 14 mei viel. De evangelielezing is Johannes 16:23-30. In het eerste deel spreekt Jezus bij monde van de solobas in ariosostijl woorden uit zijn afscheidsrede: ‘Voorwaar voorwaar, ik zeg u, als gij de Vader om iets bidt, zal hij het u geven in mijn naam.’ De vocale lijnen en de begeleidende instrumentale partijen zijn polyfoon geschreven, als fugatische stemmen uit een motet. In deze ‘consortmuziek’ lijkt de zeventiende eeuw even terug te zijn.
Dan volgt een aria voor alt, soloviool en basso continuo. De viool strooit virtuoze figuraties rond, zo extreem dat hier wel een directe relatie met de tekst moet bestaan: het plukken van rozen en het prikken van de doornen. Wat Bach er precies mee bedoelt, is echter niet eenduidig. ‘Voor mij is het meer het vertrouwen om rozen te plukken’, zegt de contratenor Robin Blaze. ‘Ik doe dit, ondanks de doornen. Ik neem het leven zoals het is.’ De vioolfiguraties bestaan uit harmonische brekingen. Bach noteerde ze in vlugschrift, als lange noten boven elkaar, elk met een eigen stok. ‘Je breekt ze letterlijk’, legt de violist en leider Shunske Sato uit. ‘En als je het uitschrijft, ziet het er heel doornig uit.’ Zogenaamde Augenmusik dus, muziek waarvan de visuele aanblik de betekenis verraadt.
In het derde deel zingt de sopraan een koraalstrofe, terwijl twee hobo’s d’amore en de basso continuo een snel deel uit een triosonate lijken te spelen. Via een kort recitatief gaat het naar een montere aria voor tenor waarin het Godsvertrouwen onbekommerd feest viert. Het vierstemmige koraal bevestigt nog eens: de almachtige geeft geen garanties voor het moment waarop, maar hij weet wat het beste voor ons is.
- BWV
- 86
- Titel
- Wahrlich, wahrlich, ich sage euch
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1724
- Stad
- Leipzig
- Tekstdichter
- onbekend, Joh 16:23, koralen van Georg Grünwald (1530) en Paul Speratus (1523)
- Bestemming
- zondag Rogate (5e na Pasen, dus laatste voor Hemelvaart, ook wel Bidzondag)
- Eerste uitvoering
- 14 mei 1724
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Arioso (Bass)
Wahrlich, wahrlich, ich sage euch,
so ihr den Vater etwas bitten werdet
in meinem Namen,
so wird er's euch geben.
Johannes 16:23
2. Arie (Alt)
Ich will doch wohl Rosen brechen,
wenn mich gleich die Dornen stechen.
Denn ich bin der Zuversicht,
dass mein Bitten und mein Flehen
Gott gewiss zu Herzen gehen,
weil es mir sein Wort verspricht.
3. Choral (Sopran)
Und was der ewig gütig Gott
in seinem Wort versprochen hat,
geschworn bei seinem Namen,
das hält und gibt er gwiss fürwahr.
Der helf uns zu der Engel Schar
durch Jesum Christum, amen!
Georg Grünwald, 1530
4. Rezitativ (Tenor)
Gott macht es nicht gleichwie die Welt,
die viel verspricht und wenig hält;
denn was er zusagt, muss geschehen,
dass man daran kann
seine Lust und Freude sehen.
5. Arie (Tenor)
Gott hilft gewiss;
wird gleich die Hülfe aufgeschoben,
wird sie doch drum nicht aufgehoben.
Denn Gottes Wort bezeiget dies:
Gott hilft gewiss!
6. Choral
Die Hoffnung wart' der rechten Zeit,
Was Gottes Wort zusaget;
wenn das geschehen soll zur Freud,
setzt Gott kein gwisse Tage.
Er weisds wohl, wenns am besten ist,
und braucht an uns kein arge List;
des solln wir ihm vertrauen.
Paul Speratus, 1524
Vertaling
1. Arioso
Waarlijk, waarlijk ik zeg u:
als gij de Vader iets bidden zult
in mijn naam,
hij zal het u geven.
2. Aria
Ik wil toch wel rozen plukken,
ook al steken de doornen mij.
Want ik vertrouw erop
dat mijn bidden en mijn smeken
God zeker ter harte gaan
omdat zijn woord het mij belooft.
3. Koraal
En wat de eeuwig goede God
in zijn woord beloofd heeft,
gezworen bij zijn naam,
dat komt hij na en schenkt hij zeker,
voorwaar, daartoe helpe ons de engelenschaar
door Jezus Christus, amen!
4. Recitatief
God doet niet zoals de wereld
die veel belooft en weinig nakomt;
want wat hij belooft moet geschieden
zodat men daaraan
zijn lust en vreugde kan afzien.
5. Aria
God helpt gewis;
ook als de hulp wordt uitgesteld
wordt die daarom niet afgesteld.
Want Gods woord belooft dit:
God helpt gewis!
6. Koraal
Laat de hoop de juiste tijd afwachten
voor wat Gods woord belooft;
wanneer dat tot onze vreugde geschieden zal, daarvoor geeft God geen bepaalde dag. Hij weet wel wanneer het het beste is
en hij misleidt ons niet,
daarom moeten we hem vertrouwen.
Credits
-
- Publicatiedatum
- 7 september 2018
-
- Opnamedatum
- 21 januari 2017
-
- Locatie
- Waalse Kerk, Amsterdam
-
- Viool en leiding
- Shunske Sato
-
- Sopraan
- Marjon Strijk
-
- Alt
- Robin Blaze
-
- Tenor
- Daniel Johannsen
-
- Bas
- Stephan MacLeod
-
- Viool 1
- Sayuri Yamagata, Lidewij van der Voort
-
- Viool 2
- Annelies van der Vegt, Paulien Kostense, Anneke van Haaften
-
- Altviool
- Staas Swierstra, Jan Willem Vis
-
- Cello
- Lucia Swarts, Ruth Verona
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Hobo
- Martin Stadler, Peter Frankenberg
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Orgel
- Leo van Doeselaar
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Regie en beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee
-
- Audiomontage -en mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Merijn Vrieling, Martin Struijf, Chris Reichgelt, Thijs Struick
-
- Camera stagiair
- Klazina Westra
-
- Licht
- Zen Bloot
-
- Lichtassistent
- Henry Rodgers, Teun Pulles
-
- Regieassistent
- Ferenc Soeteman
-
- Beeldtechniek
- Vincent Nugteren
-
- Stagiair beeldtechniek
- Jildert Hof
-
- Settechniek
- Justin Mutsaers
-
- Datahandling
- Jesper Blok
-
- Projectmanager NEP
- Peter Ribbens
-
- Interview
- Onno van Ameijde, Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Imke Deters
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!