Meine Seel erhebt den Herren
BWV 10 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Marcus Creed
Grote Kerk, Naarden
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Uitbundige vrolijkheid
Je hoort het kind opspringen in de buik van Elisabeth
Meine Seel erhebt den Herren schreef Bach voor de viering van Maria Visitatie op 2 juli 1724 in Leipzig. Op deze dag werd in de kerk de passage gelezen uit het evangelie van Lukas die het bezoek beschrijft van de zwangere Maria aan haar eveneens zwangere nicht Elizabeth. Wanneer de vrouwen elkaar begroeten springt het kind (de latere Johannes de Doper) van vreugde op in de buik van Elizabeth, omdat het Jezus herkent in de buik van Maria. Daarna barst Maria uit in wat de ‘Lofzang van Maria’ wordt genoemd, ofwel het Magnificat.
Na een korte instrumentale inleiding valt het koor in met een vreugdevol koraal. De lange lijnen in het orkest contrasteren met de snelle, levendige partijen van het koor en zorgen – ook als later de rollen zijn omgekeerd – voor een effect van uitbundige vrolijkheid en energie. Die opgewekte stemming duurt voort in de springerige, dansante sopraan-aria. De vele sprongen doen onwillekeurig denken aan het opspringen van het kind in de buik van Elizabeth. De rappe dalende lijnen in de begeleiding van de virtuoze bas-aria (Gewaltig stöβt Gott vom Stuhl) verklanken uiterst beeldend de tekst. Je hoort hoe God de machtigen van hun troon in de Schwefelpfuhl (zwavelput) stoot. Het recitatief van de tenor (Was Gott den Vätern) en het slotkoraal brengen rust en bezinning.
- BWV
- 10
- Titel
- Meine Seel erhebt den Herren
- Instrument
- alt, bas, sopraan, tenor
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1724
- Stad
- Leipzig
- Bestemming
- Maria Visitatie
- Eerste uitvoering
- 2 juli 1724
- Bijzonderheden
- Het duet van alt en tenor (Er denket der Barmherzigkeit) bewerkte Bach later in zijn Schübler-Choräle
Met steun van
Stichting Zabawas
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Chor
Meine Seel erhebt den Herrn,
und mein Geist freuet sich Gottes,
meines Heilandes;
Denn er hat seine elende Magd
angesehen. Siehe, von nun an werden
mich selig preisen alle Kindeskind.
2. Arie (Sopran)
Herr, der du stark und mächtig bist,
Gott, dessen Name heilig ist,
wie wunderbar sind deine Werke!
Du siehest mich Elenden an,
du hast an mir so viel getan,
daß ich nicht alles zähl und merke.
3. Rezitativ (Tenor)
Des Höchsten Güt und Treu
wird alle Morgen neu
und währet immer für und für
bei denen, die allhier
auf seine Hülfe schaun
und ihm in wahrer Furcht vertraun.
Hingegen übt er auch Gewalt
mit seinem Arm
an denen, welche weder kalt
noch warm
im Glauben und im Lieben sein;
die nacket, bloß und blind,
die voller Stolz und Hoffart sind,
will seine Hand wie Spreu zerstreun.
4. Arie (Bass)
Gewaltige stößt Gott vom Stuhl
hinunter in den Schwefelpfuhl;
die Niedern pflegt Gott zu erhöhen,
daß sie wie Stern am Himmel stehen.
Die Reichen läßt Gott bloß und leer,
die Hungrigen füllt er mit Gaben,
daß sie auf seinem Gnadenmeer
stets Reichtum und die Fülle haben.
5. Duett (Alt, Tenor)
Er denket der Barmherzigkeit
und hilft seinem Diener Israel auf.
6. Rezitativ (Tenor)
Was Gott den Vätern alter Zeiten
geredet und verheißen hat,
erfüllt er auch im Werk und in der Tat.
Was Gott dem Abraham,
als er zu ihm in seine Hütten kam,
versprochen und geschworen,
ist, da die Zeit erfüllet war, geschehen:
Sein Same mußte sich so sehr
wie Sand am Meer
und Stern am Firmament ausbreiten,
der Heiland ward geboren,
das ewge Wort ließ sich
im Fleische sehen,
das menschliche Geschlecht von Tod
und allem Bösen
und von des Satans Sklaverei
aus lauter Liebe zu erlösen;
drum bleibts darbei, daß Gottes Wort
voll Gnad und Wahrheit sei.
7. Choral
Lob und Preis sei Gott
dem Vater und dem Sohn Und dem
Heiligen Geiste, Wie es war im Anfang,
itzt und immerdar Und von
Ewigkeit zu Ewigkeit. Amen
Vertaling
1. Koor
Mijn ziel prijst de Heer
en mijn geest verheugt zich in God,
mijn Heiland; want hij heeft
omgekeken naar zijn armzalige dienares.
Zie, van nu af zullen alle geslachten mij
gelukkig prijzen.
2. Aria (sopraan)
Heer, die sterk en machtig bent,
God, wiens naam heilig is,
hoe wonderbaarlijk zijn uw werken!
U kijkt om naar mij, armzalige,
u hebt mij zoveel geschonken
dat ik alles niet kan tellen en opmerken.
3. Recitatief (tenor)
De goedheid en de trouw van de Allerhoogste
wordt elke morgen vernieuwd
en zal eeuwig duren
bij hen die hier
naar zijn hulp uitzien
en hem in ware godvrezendheid vertrouwen.
Maar hij treedt ook krachtig
op met zijn arm
tegen hen die noch koud
noch warm zijn
in geloof en in liefde.
Hen die naakt, kaal en blind,
vol trots en hoogmoed zijn,
zal zijn hand als kaf verstrooien.
4. Aria (bas)
Machtigen stoot God van hun zetel
in de zwavelpoel;
God pleegt onaanzienlijken te verhogen,
zodat zij als sterren aan de hemel staan.
Rijken laat God naakt en leeg staan,
hongerigen overlaadt hij met gaven
zodat zij op zijn genadezee
altijd rijkdom en overvloed hebben.
5. Duet (alt, tenor)
Hij houdt zich aan zijn barmhartigheid
en helpt zijn dienaar Israël opstaan.
6. Recitatief (tenor)
Wat God de vaderen uit oude tijden
heeft gezegd en beloofd
komt hij ook na in zijn werken en daden.
Wat God aan Abraham
heeft beloofd en gezworen
toen hij bij hem kwam in zijn tenten,
is geschied toen de tijd vervuld was:
Abrahams zaad zou zich uitstrekken
als zand aan de zee
en als sterren aan het firmament;
de Heiland werd geboren,
het eeuwige woord liet zich
zien in het vlees
om het menselijk geslacht te verlossen
van dood en alle kwaad
en van de slavernij onder de Satan.
Daarom blijft het vaststaan
dat Gods woord vol van
genade en waarheid is.
7. Koraal
Lof en prijs zij God de Vader
en de Zoon en de Heilige Geest,
zoals het was in het begin,
nu en altijd en van eeuwigheid
tot eeuwigheid. Amen.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 23 december 2021
-
- Opnamedatum
- 13 december 2018
-
- Locatie
- Grote Kerk, Naarden
-
- Dirigent
- Marcus Creed
-
- Sopraan
- Griet De Geyter
-
- Alt
- Alex Potter
-
- Tenor
- Guy Cutting
-
- Bas
- Matthias Winckhler
-
- Ripiënisten sopraan
- Hilde Van Ruymbeke, Lauren Armishaw
-
- Ripiënisten alt
- Carla Nahadi Babelegoto, Barnabás Hegyi
-
- Ripiënisten tenor
- Immo Schröder, Hitoshi Tamada
-
- Ripiënisten bas
- Matthew Baker, Joep van Geffen
-
- Viool 1
- Shunske Sato, Annelies van der Vegt, Sayuri Yamagata
-
- Viool 2
- Anneke van Haaften, Paulien Kostense, Pieter Affourtit
-
- Altviool
- Staas Swierstra, Deirdre Dowling
-
- Cello
- Lucia Swarts, Anne-Linde Visser
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Hobo
- Emma Black, Rodrigo Lopez Paz
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Trompet
- Robert Vanryne
-
- Orgel
- Siebe Henstra
-
- Regie en beeldmontage
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee
-
- Audiomontage- en mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Jochem Timmerman, Martin Struijf, Wesley Schipper, Bjorn Tiebout
-
- Regieassistent
- Marieke Donker Kaat
-
- Licht
- Zen Bloot, Patrick Galvin
-
- Settechniek
- Justin Mutsaers
-
- Datahandling
- Jesper Blok
-
- Projectmanager team
- Ron Vermeulen
-
- Productie concert
- Imke Deters
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
-
- Met steun van
- Stichting Zabawas
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!