Christus, der ist mein Leben

Christus, der ist mein Leben

BWV 282 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
Grote Kerk, Naarden

Achter de muziek

Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits

Uiterst expressief

De tekst laat de simpele koraalvorm uit zijn voegen barsten

Koraalteksten en -melodieën zijn onmogelijk weg te denken uit Bachs werk. Behalve als bron voor talloze orgelcomposities stonden bekende en minder bekende kerkliederen uit Bachs tijd ook aan de basis van veel van zijn vocale muziek. Aan de ene kant van het spectrum staan de groots opgezette openingskoren van Bachs cantates. Daarin wordt de koraalmelodie de basis voor een complex muzikaal bouwwerk waarin het oorspronkelijke lied wordt bewerkt, omspeeld, geparafraseerd, uit elkaar gesponnen en met zichzelf en andere motieven gecombineerd.
Aan het andere uiterste staan de zogenaamde koraalharmonisaties waarin Bach een lied voor een vierstemmig ensemble van akkoorden voorziet. Die versies volgen bijna altijd een vast stramien: de melodie in de bovenstem en de andere stemmen in min of meer hetzelfde ritme eronder. Een eenvoudige vorm dus, maar wel met in de samenklanken vaak de meest inventieve en expressieve vondsten. Het gebeurt maar zelden dat Bach van dat patroon afwijkt.

Des te groter is het effect wanneer hij dat ineens wel doet en dat is precies wat deze versie van Christus der ist mein Leben bijzonder maakt. Het begin is dat van een ‘normaal’ koraal, maar op het woord ‘sterben’ worden de stemmen ineens weer individueel in een serie expressieve akkoorden. Het lijkt wel alsof Bachs interpretatie van de tekst de simpele koraalvorm uit zijn voegen doet barsten. Zo ontstaat een uiterst expressief effect.
In het openingskoor van een cantate, met een koor en een orkest, zou precies hetzelfde effect met dezelfde noten een stuk minder opvallen, omdat je daar zo’n expressief moment juist verwacht. In dit geval kunnen we dat zelfs rechtstreeks controleren: BWV 282 is namelijk een miniatuurversie van het openingskoor van de cantate BWV 95. Twee keer vrijwel dezelfde noten, maar niet met hetzelfde effect.

BWV
282
Titel
Christus, der ist mein Leben
Genre
koralen

Achtergrondvideo's

Teksten

Origineel

Christus der ist mein Leben,
Sterben ist mein Gewinn;
Dem tu ich mich ergeben,
Mit Freud fahr ich dahin.

Alsdann fein sanft und stille,
Herr, lass mich schlafen ein
Nach deinem Rath und Willen
Wenn kommt mein Stündelein.

Vertaling

Christus is mijn leven,
sterven is mijn winst;
daaraan geef ik me over,
met vreugde ga ik heen.

Laat mij dan heel zacht en stil
inslapen, Heer,
naar uw raadsbesluit en uw wil.
Wanneer komt mijn uurtje.

vertaling © Ria van Hengel

Credits

  • Publicatiedatum
    10 december 2020
  • Opnamedatum
    7 maart 2020
  • Locatie
    Grote Kerk, Naarden
  • Sopraan
    Marta Paklar
  • Alt
    Sofia Gvirts
  • Tenor
    João Moreira
  • Bas
    Matthew Baker
  • Theorbe
    Mike Fentross
  • Regie
    Onno van Ameijde
  • Muziekopname
    Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt, Pim van der Lee
  • Audiomontage en –mix
    Guido Tichelman
  • Camera
    Jesper Blok
  • Licht
    Zen Bloot, Patrick Galvin
  • Settechniek
    Justin Mutsaers
  • Projectmanager team
    Ron Vermeulen
  • Beeldmontage
    Bas Wielenga
  • Assistent audioregie
    Marloes Biermans
  • Productie
    Jessie Verbrugh

Help ons All of Bach te voltooien

Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!