Nun ruhen alle Wälder
BWV 392 uitgevoerd door de Young Bach Fellows
van de Nederlandse Bachvereniging
Waalse Kerk, Amsterdam
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Teksten
Teksten
Credits
Credits
Een muzikale dubbelganger
Waar doet dit koraal ons nu aan denken?
Soms slaat ons muzikale geheugen direct aan, zonder dat we de connectie ook meteen bewust kunnen maken. Zo gauw dit koraal klinkt zullen bij veel Bachliefhebbers meteen de radertjes gaan draaien: het klinkt bekend, maar wat is het ook alweer? De tekst helpt niet mee:
Nun ruhen alle Wälder, Vieh, Menschen, Städt und Felder…
(Nu rusten alle bossen, vee, mensen, stad en velden…)
Dat klinkt meer als een romantisch natuurgedicht in de stijl van Goethe dan als een koraal, hoewel de tekst van Paul Gerhardt toch echt uit het midden van de zeventiende eeuw stamt en oorspronkelijk ook bij deze melodie hoort. BWV 392 is een van de losse vierstemmige koraalzettingen die na Bachs dood – zonder tekst – in een grote verzameling werden gepubliceerd.
De melodie is veel ouder dan Gerhardts tekst en was bekender met de tekst ‘O Welt, ich muss dich lassen’. Bach gebruikte die koraalmelodie op verschillende plaatsen, met verschillende teksten en in steeds weer andere harmonische versies.
Een van de plaatsen waar Bach dit koraal gebruikt is in de Johannes-Passion: ‘Wer hat dich so geschlagen?’ Voilà, het antwoord! Dat de gedachten meteen naar die versie gaan is geen toeval. De toonhoogte is in beiden zettingen bijvoorbeeld bijna hetzelfde. Maar er is meer: zo gebruikt Bach in beide versies bij de overgang naar het tweede deel dezelfde stijgende chromatische lijn in de bas (hier op de tekst: ‘Ihr aber meine Sinnen’). Samen met nog wat andere details is dat voldoende om ervoor te zorgen dat deze vrijwel onbekende versie intuïtief maar onvermijdelijk naar dat veel bekendere koraal in de Johannes blijft wijzen.
- BWV
- 392
- Titel
- Nun ruhen alle Wälder
- Genre
- koralen
- Jaartal
- onbekend
- Tekstdichter
- Paul Gerhardt
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Nun ruhen alle Wälder,
Vieh, Menschen, Städt’ und Felder,
Es schläft die ganze Welt;
Ihr aber, meine Sinnen,
Auf, auf, ihr sollt beginnen,
Was eurem Schöpfer wohlgefällt!
Der Tag ist nun vergangen,
Die güldnen Sternlein prangen
Am blauen Himmelssaal;
So, so werd’ ich auch stehen,
Wenn mich wird heißen gehen,
Mein Gott, aus diesem Jammertal.
Der Leib eilt nun zur Ruhe,
Legt ab das Kleid und Schuhe,
Das Bild der Sterblichkeit,
Die zieh ich aus, dagegen
Wird Christus mir anlegen
Den Rock der Ehr’ und Herrlichkeit.
Vertaling
Nu rusten alle bossen,
Vee, mensen, steden en velden,
De hele wereld slaapt;
Maar jullie, mijn zintuigen,
Kom, kom, jullie moeten gaan doen
Wat je schepper behaagt!
De dag is nu voorbij,
De gouden sterren staan te stralen
Aan het blauwe hemelgewelf;
Zo, zo zal ik ook staan
Als ik moet vertrekken,
Mijn God, uit dit tranendal.
Mijn lichaam gaat nu snel ter ruste,
Ontdoet zich van kleren en schoenen,
De symbolen van mijn sterfelijkheid,
Die trek ik uit, en in plaats daarvan
Zal Christus mij bekleden
Met de mantel van eer en heerlijkheid.
vertaling © Ria van Hengel
Credits
-
- Publicatiedatum
- 6 juli 2023
-
- Opnamedatum
- 11 mei 2021
-
- Locatie
- Waalse Kerk, Amsterdam
-
- Sopraan
- Bethany Shepherd
-
- Alt
- Oscar Verhaar
-
- Tenor
- Jasper Dijkstra
-
- Bas
- Jaap van der Wel
-
- Cello
- Carlos Leal
-
- Traverso
- David Westcombe
-
- Klavecimbel
- Masako Awaji
-
- Regie
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
-
- Audiomontage en -mix
- Guido Tichelman
-
- Camera en licht
- Onno van Ameijde, Rieks Soepenberg
-
- Assistent audioregie
- Marloes Biermans
-
- Productie concert
- Hilde Van Ruymbeke
-
- Productie opname
- Jessie Verbrugh
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!