

Nun komm, der Heiden Heiland
BWV 61 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Jos van Veldhoven
Waalse Kerk, Amsterdam
Achter de muziek
De koning komt!
Dit is een cantate vol bijzondere effecten. Die zijn wellicht toe te schrijven aan de jonge leeftijd waarop Bach dit werk componeerde.
In het gewaagde openingsdeel combineert hij de stokoude adventsmelodie Nun komm, der Heiden Heiland met een koninklijke Franse ouverture, die niet had misstaan in het Versailles van Louis XIV. Zo’n ouverture werd gespeeld als de koning binnenkwam, heel passend voor de lezing op de eerste zondag van advent, waar Jezus als een koning Jeruzalem binnenrijdt op een ezel.
Bach laat Christus in een bijzonder basrecitatief met tokkelende strijkers aan aankloppen aan de deuren van de gelovigen. In haar aria beantwoordt de sopraan deze oproep. Ze opent letterlijk haar hart voor Jezus. Bij de passage Bin ich gleich nur Staub schrijft Bach een langzaam tempo – Adagio – voor. Dit soort tempoaanduidingen is bij Bach bijzonder, hij gebruikte ze zelden. In het slotkoor gebruikt Bach de melodie van een ander kerstlied, Wie schön leuchtet der Morgenstern, om Christus juichend binnen te halen. Hij eindigt de cantate met een unieke stralende hoge noot in de vioolpartij.
Zowel het adventslied Nun komm, der Heiden Heiland als het kerstlied Wie schön leuchtet der Morgenstern waren in Bachs tijd bij alle kerkgangers bekend. Ze zullen zich op de eerste adventszondag dus niet hebben afgevraagd of, maar vooral hoe en waar deze liederen in Bachs cantate voor de eerste zondag van advent zou opduiken.
- BWV
- 61
- Titel
- Nun komm, der Heiden Heiland
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1714
- Stad
- Weimar
- Tekstdichter
- Erdmann Neumeister
- Bestemming
- eerste zondag van de Advent
- Eerste uitvoering
- 2 december 1714
- Origineel
- Berlijn, Staatsbibliotheek (DB Mus. Ms. Bach P45, Faszikel 6)
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Chor
Nun komm, der Heiden Heiland,
der Jungfrauen Kind erkannt,
des sich wundert alle Welt,
Gott solch Geburt ihm bestellt.
2. Rezitativ (Tenor)
Der Heiland ist gekommen,
hat unser armes Fleisch und Blut
an sich genommen
und nimmet uns
zu Blutsverwandten an.
O allerhöchstes Gut,
was hast du nicht an uns getan?
Was tust du nicht
noch täglich an den Deinen?
Du kömmst und lässt dein Licht
mit vollem Segen scheinen.
3. Arie (Tenor)
Komm, Jesu, komm zu deiner Kirche
und gib ein selig neues Jahr!
Befördre deines Namens Ehre,
erhalte die gesunde Lehre
und segne Kanzel und Altar!
4. Rezitativ (Bass)
Siehe, ich stehe vor der Tür und klopfe an.
So jemand meine Stimme hören wird
und die Tür auftun,
zu dem werde ich eingehen
und das Abendmahl mit ihm halten
und er mit mir.
5. Arie (Sopran)
Öffne dich, mein ganzes Herze,
Jesus kömmt und ziehet ein.
Bin ich gleich nur Staub und Erde,
will er mich doch nicht verschmähn,
seine Lust an mir zu sehn,
dass ich seine Wohnung werde.
O wie selig werd ich sein!
6. Choral
Amen, amen!
Komm, du schöne Freudenkrone,
bleib nicht lange!
Deiner wart ich mit Verlangen.
Vertaling
1. Koor
Kom nu, redder der heidenen,
kind verkondigd aan een maagd,
een geboorte door God zo beschikt
dat heel de wereld zich verwondert.
2. Recitatief
De heiland is gekomen,
heeft zich ontfermd
over ons vlees en bloed
en heeft ons aangenomen
als zijn eigen bloedverwanten.
O allerhoogste goed,
wat heeft u al niet voor ons betekend?
En wat doet u niet nog
dagelijks voor de uwen?
U komt en laat uw licht
met volle zegen schijnen.
3. Aria
Kom, Jezus, kom naar uw kerk
en geef ons een zalig nieuw jaar!
Breng aan ons over de eer van uw naam,
behoud de gezonde leer
en zegen kansel en altaar.
4. Recitatief
Zie, ik sta voor de deur en klop aan.
Zodra iemand mijn stem hoort
en voor mij opendoet,
zal ik bij hem binnengaan en met hem
het avondmaal delen
en hij met mij.
5. Aria
Stel je open, mijn hart,
Jezus komt en neemt bezit van mij.
Ook al ben ik maar als stof en aarde,
toch wil hij mij niet versmaden,
maar mij zien als een lust voor zijn oog
en ik zal als een woning voor hem zijn.
O wat zal ik gelukzalig zijn!
6. Koraal
Amen, amen!
Kom, u schone vreugdenkroon,
en blijf niet lang!
Ik wacht op u met verlangen.
Credits
-
- Publicatiedatum
- 2 mei 2014
-
- Opnamedatum
- 30 november 2013
-
- Locatie
- Waalse Kerk, Amsterdam
-
- Dirigent
- Jos van Veldhoven
-
- Sopraan
- Zsuzsi Tóth
-
- Tenor
- Nicholas Mulroy
-
- Bas
- Peter Harvey
-
- Ripiënisten sopraan
- Lauren Armishaw, Annelies Brants
-
- Ripiënisten alt
- Victoria Cassano McDonald, Elsbeth Gerritsen, Barnabás Hegyi
-
- Ripiënisten tenor
- Robert Buckland, João Moreira
-
- Ripiënisten bas
- Jelle Draijer, Lionel Meunier
-
- Viool 1
- Shunske Sato, Anneke van Haaften, Annelies van der Vegt
-
- Viool 2
- Sayuri Yamagata, Paulien Kostense, Lidewij van der Voort
-
- Altviool
- Staas Swierstra, Esther van der Eijk
-
- Cello
- Lucia Swarts, Richte van der Meer
-
- Contrabas
- Maggie Urquhart
-
- Hobo
- Frank de Bruine, Peter Frankenberg
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Hoorn
- Erwin Wieringa
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Kistorgel
- Pieter-Jan Belder
-
- Groot orgel
- Leo van Doeselaar
-
- Registrant
- Paul Meerwijk
-
- Productie concert
- Marco Meijdam, Imke Deters
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Cameraregie
- Lucas van Woerkum
-
- Director of photography
- Sal Kroonenberg
-
- Camera
- Sal Kroonenberg, Jorrit Garretsen, Robert Berger, Benjamin Sparschuh
-
- Montage
- Lucas van Woerkum, Frank van der Weij
-
- Muziekopname
- Leo de Klerk
-
- Licht
- Alban Riphagen
-
- Productie-assistentie
- Zoë de Wilde
-
- Partituurcoaching
- Jan Van den Bossche
-
- Make up
- Marloes Bovenlander, Jamila el Bouch
-
- Camera-assistent
- Chris Tjong Ayong
-
- Assistent muziekregisseur
- Menno van Delft
-
- Geluids-assistenten
- Jaap van Stenis, Jaap Firet, Bobby Verbakel, Luuk Hoogstraten
-
- Muziekmontage en mixage
- Leo de Klerk, Frank van der Weij
-
- Muziekmontage assistent
- Martijn Snoeren
-
- Kleurcorrectie
- Ruud de Bruijn
-
- Interviews
- Onno van Ameijde
-
- Met dank aan
- Nienke Meuleman
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!