Nun komm, der Heiden Heiland

BWV 61 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Jos van Veldhoven
Waalse Kerk, Amsterdam

Menu
1. Nun komm (Chor)
2. Der Heiland (Rezitativ)
3. Komm, Jesu (Arie)
4. Siehe, ich stehe (Rezitativ)
5. Öffne dich (Arie)
6. Amen (Choral)

Terug

Achter de muziek

Verhaal

Achtergrondvideo's

Teksten

Credits

De koning komt!

Dit is een cantate vol bijzondere effecten. Die zijn wellicht toe te schrijven aan de jonge leeftijd waarop Bach dit werk componeerde.

In het gewaagde openingsdeel combineert hij de stokoude adventsmelodie Nun komm, der Heiden Heiland met een koninklijke Franse ouverture, die niet had misstaan in het Versailles van Louis XIV. Zo’n ouverture werd gespeeld als de koning binnenkwam, heel passend voor de lezing op de eerste zondag van advent, waar Jezus als een koning Jeruzalem binnenrijdt op een ezel.

Bach laat Christus in een bijzonder basrecitatief met tokkelende strijkers aan aankloppen aan de deuren van de gelovigen. In haar aria beantwoordt de sopraan deze oproep. Ze opent letterlijk haar hart voor Jezus. Bij de passage Bin ich gleich nur Staub schrijft Bach een langzaam tempo – Adagio – voor. Dit soort tempoaanduidingen is bij Bach bijzonder, hij gebruikte ze zelden. In het slotkoor gebruikt Bach de melodie van een ander kerstlied, Wie schön leuchtet der Morgenstern, om Christus juichend binnen te halen. Hij eindigt de cantate met een unieke stralende hoge noot in de vioolpartij.

Zowel het adventslied Nun komm, der Heiden Heiland als het kerstlied Wie schön leuchtet der Morgenstern waren in Bachs tijd bij alle kerkgangers bekend. Ze zullen zich op de eerste adventszondag dus niet hebben afgevraagd of, maar vooral hoe en waar deze liederen in Bachs cantate voor de eerste zondag van advent zou opduiken.

BWV: 61
Titel: Nun komm, der Heiden Heiland
Genre: cantates
Jaartal: 1714
Stad: Weimar
Tekstdichter: Erdmann Neumeister
Bestemming: eerste zondag van de Advent
Eerste uitvoering: 2 december 1714
Origineel: Berlijn, Staatsbibliotheek (DB Mus. Ms. Bach P45, Faszikel 6)

Achtergrondvideo's

Dirigent Jos van Veldhoven

“Dirigent Jos van Veldhoven leidt ons door de dramaturgische structuur van deze cantate.”

Bas Peter Harvey

“Peter Harvey vertelt over een van Bachs meest opmerkelijke recitatieven.”

Teksten

Origineel

1. Chor
Nun komm, der Heiden Heiland,
der Jungfrauen Kind erkannt,
des sich wundert alle Welt,
Gott solch Geburt ihm bestellt.

2. Rezitativ (Tenor)
Der Heiland ist gekommen,
hat unser armes Fleisch und Blut
an sich genommen
und nimmet uns
zu Blutsverwandten an.
O allerhöchstes Gut,
was hast du nicht an uns getan?
Was tust du nicht
noch täglich an den Deinen?
Du kömmst und lässt dein Licht
mit vollem Segen scheinen.

3. Arie (Tenor)
Komm, Jesu, komm zu deiner Kirche
und gib ein selig neues Jahr!
Befördre deines Namens Ehre,
erhalte die gesunde Lehre
und segne Kanzel und Altar!

4. Rezitativ (Bass)
Siehe, ich stehe vor der Tür und klopfe an.
So jemand meine Stimme hören wird
und die Tür auftun,
zu dem werde ich eingehen
und das Abendmahl mit ihm halten
und er mit mir.

5. Arie (Sopran)
Öffne dich, mein ganzes Herze,
Jesus kömmt und ziehet ein.
Bin ich gleich nur Staub und Erde,
will er mich doch nicht verschmähn,
seine Lust an mir zu sehn,
dass ich seine Wohnung werde.
O wie selig werd ich sein!

6. Choral
Amen, amen!
Komm, du schöne Freudenkrone,
bleib nicht lange!
Deiner wart ich mit Verlangen.

Vertaling

1. Koor
Kom nu, redder der heidenen,
kind verkondigd aan een maagd,
een geboorte door God zo beschikt
dat heel de wereld zich verwondert.

2. Recitatief
De heiland is gekomen,
heeft zich ontfermd
over ons vlees en bloed
en heeft ons aangenomen
als zijn eigen bloedverwanten.
O allerhoogste goed,
wat heeft u al niet voor ons betekend?
En wat doet u niet nog
dagelijks voor de uwen?
U komt en laat uw licht
met volle zegen schijnen.

3. Aria
Kom, Jezus, kom naar uw kerk
en geef ons een zalig nieuw jaar!
Breng aan ons over de eer van uw naam,
behoud de gezonde leer
en zegen kansel en altaar.

4. Recitatief
Zie, ik sta voor de deur en klop aan.
Zodra iemand mijn stem hoort
en voor mij opendoet,
zal ik bij hem binnengaan en met hem
het avondmaal delen
en hij met mij.

5. Aria
Stel je open, mijn hart,
Jezus komt en neemt bezit van mij.
Ook al ben ik maar als stof en aarde,
toch wil hij mij niet versmaden,
maar mij zien als een lust voor zijn oog
en ik zal als een woning voor hem zijn.
O wat zal ik gelukzalig zijn!

6. Koraal
Amen, amen!
Kom, u schone vreugdenkroon,
en blijf niet lang!
Ik wacht op u met verlangen.

Credits

Publicatiedatum

2 mei 2014
Opnamedatum

30 november 2013
Locatie

Waalse Kerk, Amsterdam
Dirigent

Jos van Veldhoven
Sopraan

Zsuzsi Tóth
Tenor

Nicholas Mulroy
Bas

Peter Harvey
Ripiënisten sopraan

Lauren Armishaw, Annelies Brants
Ripiënisten alt

Victoria Cassano McDonald, Elsbeth Gerritsen, Barnabás Hegyi
Ripiënisten tenor

Robert Buckland, João Moreira
Ripiënisten bas

Jelle Draijer, Lionel Meunier
Viool 1

Shunske Sato, Anneke van Haaften, Annelies van der Vegt
Viool 2

Sayuri Yamagata, Paulien Kostense, Lidewij van der Voort
Altviool

Staas Swierstra, Esther van der Eijk
Cello

Lucia Swarts, Richte van der Meer
Contrabas

Maggie Urquhart
Hobo

Frank de Bruine, Peter Frankenberg
Fagot

Benny Aghassi
Hoorn

Erwin Wieringa
Klavecimbel

Siebe Henstra
Kistorgel

Pieter-Jan Belder
Groot orgel

Leo van Doeselaar
Registrant

Paul Meerwijk
Productie concert

Marco Meijdam, Imke Deters
Productie

Frank van der Weij
Cameraregie

Lucas van Woerkum
Director of photography

Sal Kroonenberg
Camera

Sal Kroonenberg, Jorrit Garretsen, Robert Berger, Benjamin Sparschuh
Montage

Lucas van Woerkum, Frank van der Weij
Muziekopname

Leo de Klerk
Licht

Alban Riphagen
Productie-assistentie

Zoë de Wilde
Partituurcoaching

Jan Van den Bossche
Make up

Marloes Bovenlander, Jamila el Bouch
Camera-assistent

Chris Tjong Ayong
Assistent muziekregisseur

Menno van Delft
Geluids-assistenten

Jaap van Stenis, Jaap Firet, Bobby Verbakel, Luuk Hoogstraten
Muziekmontage en mixage

Leo de Klerk, Frank van der Weij
Muziekmontage assistent

Martijn Snoeren
Kleurcorrectie

Ruud de Bruijn
Interviews

Onno van Ameijde
Met dank aan

Nienke Meuleman

Ontdek