Allein Gott in der Höh sei Ehr

Allein Gott in der Höh sei Ehr

BWV 715 uitgevoerd door Bart Jacobs
St.-Bavokerk, Haarlem

Achter de muziek

Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits

Zing!

Hoe Bach van een bekend lied een Indiase feestmaaltijd maakt

Meezingen of niet? Dat is één van sleutelvragen bij deze orgelversie van het lied Allein Gott in der Höh sei Ehr. Dit koraal was een belangrijk gezang, dat in de lutherse eredienst door de gemeente gezamenlijk werd gezongen. De melodie is, zoals die van alle koralen, eenvoudig mee te zingen en te onthouden. Zulke gemeentezang kon worden ondersteund door de organist, die de melodie harmoniseerde en vaak een kort instrumentaal bruggetje speelde tussen de opeenvolgende regels van het koraal. Precies zoals in BWV 715.

Maar meestal maken koraalbewerkingen waarin de gemeente de melodie meezingt gebruik van voor de hand liggende akkoorden die bij de toonsoort van die melodie horen. Bach zou Bach niet zijn als hij, ook in zulke gevallen, de muziek niet zou kruiden met een harmonisch snufje hier en daar. De muziektheoreticus Athanasius Kircher schreef treffend dat zulke afwisseling zorgt voor smakelijke muziek: we willen immers ook niet steeds hetzelfde eten.

Maar BWV 715 lijkt wel het muzikale equivalent van een Indiase feestmaaltijd! De melodie is nog steeds die van Allein Gott in der Höh sei Ehr, maar onder bijna iedere noot staat een onverwacht, complex akkoord. Was dit nog wel bedoeld om bij te zingen? Sommige experts hebben hun twijfels. Organist Bach Jacobs probeerde het eens met koor en zelfs dirigent en concludeerde toen dat het heel lastig was.

Maar als je Allein Gott in der Höh sei Ehr iedere week zingt (en je misschien juist geen muzikaal expert bent), dan zing je toch gewoon luid en onverstoord door?  Alleen thuis? Volume omhoog en probeer maar!

Orgel
Deze opname is gemaakt op het beroemde Müller-orgel in de Grote of Sint-Bavokerk in Haarlem. Het is een zeer bijzonder instrument uit 1738. Zowel Georg Friedrich Händel als Wolfgang Amadeus Mozart reisden naar Haarlem af om dit orgel te bespelen! Händel was erg gecharmeerd van het bijzondere Vox Humana-register. Het orgel telt ruim 5000 pijpen, verdeeld over 64 registers, en heeft drie manualen en pedaal.

BWV
715
Titel
Allein Gott in der Höh sei Ehr
Instrument
orgel
Genre
orgelwerken
Jaartal
onbekend
Stad
Arnstadt? Weimar?

Achtergrondvideo's

Organist Bart Jacobs

“Dit is het werk van een puber-Bach die zich eens even goed uitleeft.”

Teksten

Origineel

Vertaling

Credits

  • Publicatiedatum
    23 juni 2017
  • Opnamedatum
    22 september 2016
  • Locatie
    St.-Bavokerk, Haarlem
  • Organist
    Bart Jacobs
  • Orgel
    Christian Müller, 1738
  • Regie
    Bas Wielenga
  • Muziekopname
    Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
  • Audiomontage -en mix
    Guido Tichelman
  • Camera
    Bas Wielenga, Jeroen Simons
  • Licht
    Gregoor van de Kamp
  • Interview
    Onno van Ameijde, Marloes Biermans
  • Productie
    Jessie Verbrugh

Help ons All of Bach te voltooien

Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!