Ich bin vergnügt mit meinem Glücke
BWV 84 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Fabio Bonizzoni
Waalse Kerk, Amsterdam
Achter de muziek
Een mysterieuze aanpassing
Waarom verving Bach het woord 'Stand' door 'Glücke'?
Hobo en sopraan getuigen van hun geluk in deze solocantate. Het is één van de weinige stukken die Bach zelf ook als ‘cantata’ aanduidde. De tekst is afkomstig uit een van de bundels van Bachs vaste tekstschrijver, Christian Friedrich Henrici, die schreef onder het pseudoniem Picander. Bach paste echter zijn eerste regel aan; Picander schrijft ‘Ich bin vergnügt mit meinem Stand’, Bach maakt daar 'Glücke' van. Dat verschil zet dirigent John Eliot Gardiner aan tot speculatie. In zijn Bachboek Music in the Castle of Heaven beschrijft hij hoe Bach was geobsedeerd door status en zich vaak miskend zou hebben gevoeld. Zou het om die reden voor Bach moeilijk te slikken zijn geweest op muziek te zetten hoe tevreden hij met zijn ‘stand’ was, en zou hij er daarom voor gekozen hebben de tekstversie ‘Glücke’ te gebruiken? Misschien. Een andere theorie luidt, dat het neerleggen bij de maatschappelijke stand (‘haal je maar niets in het hoofd’) voor Bach wellicht ál te anti-revolutionair zou zijn geweest, en ‘Glücke’ daarom beter paste.
Hoe het ook zij, tekst en muziek staan onmiskenbaar in dienst van God. ‘Ich esse mit Freude mein wenige Brot’, zingt de sopraan content, wetend dat zij van God niets te eisen heeft.
- BWV
- 84
- Titel
- Ich bin vergnügt mit meinem Glücke
- Instrument
- sopraan
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1727
- Stad
- Leipzig
- Tekstdichter
- Christian Friedrich Henrici (alias Picander)
- Bestemming
- Septuagesima
- Eerste uitvoering
- waarschijnlijk 9 februari 1727
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Arie
Ich bin vergnügt mit meinem Glücke,
das mir der liebe Gott beschert.
Soll ich nicht reiche Fülle haben,
so dank ich ihm vor kleine Gaben
und bin auch nicht derselben wert.
2. Rezitativ
Gott ist mir ja nichts schuldig,
und wenn er mir was gibt,
so zeigt er mir, dass er mich liebt;
ich kann mir nichts bei ihm verdienen,
denn was ich tu, ist meine Pflicht.
Ja! wenn mein Tun
gleich noch so gut geschienen,
so hab ich doch nichts Rechtes ausgericht'.
Doch ist der Mensch so ungeduldig,
dass er sich oft betrübt,
wenn ihm der liebe Gott nicht überflüssig gibt.
Hat er uns nicht so lange Zeit
umsonst ernähret und gekleidt
und will uns einsten seliglich
in seine Herrlichkeit erhöhn?
Es ist genug vor mich,
Dass ich nicht hungrig darf zu Bette gehn.
3. Arie
Ich esse mit Freuden mein weniges Brot
und gönne dem Nächsten
von Herzen das Seine.
Ein ruhig Gewissen, ein fröhlicher Geist,
ein dankbares Herze, das lobet und preist,
vermehret den Segen, verzuckert die Not.
4. Rezitativ
Im Schweisse meines Angesichts
will ich indes mein Brot geniessen,
und wenn mein Lebenslauf,
mein Lebensabend wird beschliessen,
so teilt mir Gott den Groschen aus,
da steht der Himmel drauf.
O! wenn ich diese Gabe
zu meinem Gnadenlohne habe,
so brauch ich weiter nichts.
5. Choral
Ich leb indes in dir vergnüget
und sterb ohn alle Kümmernis,
mir genüget, wie es mein Gott füget,
ich glaub und bin es ganz gewiss:
durch deine Gnad und Christi Blut
machst du's mit meinem Ende gut.
Vertaling
1. Aria
Ik ben tevreden met het geluk,
dat de lieve God mij schenkt.
Ik ontvang geen grote rijkdommen,
maar dank hem voor de kleine gaven
die ik niet waardig ben.
2. Recitatief
God is mij immers niets schuldig,
en als hij mij iets schenkt,
dan laat hij zien dat hij mij liefheeft;
ik kan niets bij hem verdienen,
want ik vervul al doende mijn plicht.
Ja! Ook als mijn doen
zo goed leek,
heb ik toch niets goeds verricht.
Maar de mens is zo ongeduldig,
dat hij vaak bedroefd is,
als de lieve God niet in overvloed schenkt.
Heeft hij ons niet al die tijd
gevoed en gekleed zonder daarvoor iets terug te willen
en wil hij ons niet ooit
opnemen in zijn heerlijkheid?
Het is voor mij genoeg,
dat ik niet hongerig naar bed hoef te gaan.
3. Aria
Ik eet mijn weinige brood met vreugde
en gun mijn naaste
van harte wat hij bezit.
Een rustig geweten, een vrolijke geest,
een dankbaar hart dat looft en prijst,
de zegen vergroot en de nood verzacht.
4. Recitatief
In het zweet mijns aanschijns
wil ik nu mijn brood eten,
en als aan het eind van mijn leven
ook mijn levensavond ten einde loopt,
dan betaalt God mij met de klinkende
munt, waarop de hemel is afgebeeld.
O! Als ik dat geschenk
als genadeloon mag ontvangen,
dan heb ik daaraan genoeg.
5. Koraal
Ik leef intussen vol vreugde in u
en sterf zonder bekommeringen,
voor mij voldoet dat wat God heeft
voorzien, ik geloof in u en vertrouw op u:
door uw genade en het bloed van Christus
geeft u mij een goed einde.
Credits
-
- Publicatiedatum
- 14 augustus 2015
-
- Opnamedatum
- 17 januari 2015
-
- Locatie
- Waalse Kerk, Amsterdam
-
- Dirigent en orgel
- Fabio Bonizzoni
-
- Sopraan
- Maria Keohane
-
- Alt
- Barnabás Hegyi
-
- Tenor
- Robert Buckland
-
- Bas
- Matthias Winckhler
-
- Viool 1
- Shunske Sato, Pieter Affourtit, Anneke van Haaften
-
- Viool 2
- Sayuri Yamagata, Paulien Kostense, Annelies van der Vegt
-
- Altviool
- Staas Swierstra, Jan Willem Vis
-
- Cello
- Lucia Swarts, Richte van der Meer
-
- Contrabas
- Robert Franenberg
-
- Hobo
- Martin Stadler, Peter Frankenberg, Yongcheon Shin
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Groot orgel
- Leo van Doeselaar
-
- Productie concert
- Erik van Lith, Marco Meijdam
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Cameraregie
- Joost Honselaar
-
- Director of photography
- Simon Aarden
-
- Camera
- Simon Aarden, Ruben van den Broeke, Jorrit Garretsen, Benjamin Sparschuh, Indy Hamid
-
- Montage
- Joost Honselaar
-
- Muziekopname
- Leo de Klerk
-
- Licht
- Zen Bloot
-
- Productie-assistentie
- Zoë de Wilde
-
- Partituurcoaching
- Niek Wijns
-
- Make up
- Marloes Bovenlander, Jamila el Bouch
-
- Camera-assistent
- Izak de Dreu
-
- Licht-assistent
- Jur Oster
-
- Geluids-assistenten
- Jaap Firet, Jaap van Stenis, Bobby Verbakel
-
- Muziekmontage en mixage
- Leo de Klerk, Frank van der Weij
-
- Muziekmontage en mixage assistent
- Nina Kraszewska
-
- Kleurcorrectie
- Jef Grosfeld
-
- Interview
- Gijs Besseling, Kasper Koudenburg
-
- Met dank aan
- Nienke Meuleman
Ontdek
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!