

Nun komm, der Heiden Heiland
BWV 62 uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging
onder leiding van Jos van Veldhoven
Waalse Kerk, Amsterdam
Achter de muziek
Ingetogen feestelijkheid
In deze adventscantate zet Bach de strijdbaarheid en kwetsbaarheid van de Messias naast elkaar.
Het feestelijke begin van het kerkelijk jaar op de eerste zondag van Advent had voor de Lutheranen een hoopvol karakter – het was immers bijna Kerst. Tegelijkertijd leidde deze zondag een periode van soberheid en bezinning in, die duurde tot Eerste Kerstdag. Bach geeft de enthousiaste en verwachtingsvolle opening van deze cantate dan ook een bescheiden orkestratie; de feestelijke pauken en trompetten worden bewaard voor de geboorte. Wel wordt de koraalmelodie, die klinkt in de sopraan, ondersteund door een hoorn. De tekst van de cantate is ontleend aan Luthers in die tijd overbekende adventskoraal Nun komm, der Heiden Heiland. Het eerste en het laatste deel volgen letterlijk Luthers tekst, de middendelen zijn erop gebaseerd.
Een omvangrijke tenoraria in een dansend ritme onderstreept de aardse vreugde voor de aanstaande geboorte. Bach zet de strijdbaarheid en kwetsbaarheid van de Messias tegenover elkaar. De bas zingt een strijdlustige aria, waarbij de strijkers in een vurig unisono met het continuo meespelen. Deze oorlogstaal wordt echter direct verzacht met een recitatief waarin de sopraan en alt hand in hand verlegen de kribbe naderen.
Bach vermeldde op zijn partituur alle elementen uit de dienst op de eerste adventszondag in Leipzig. Wanneer de organist moest spelen en wat, wanneer er gelezen en gebeden werd, wanneer de cantate kwam etcetera. Hij deed dat ook al op zijn partituur van BWV 61, ook een cantate voor de eerste adventszondag. Daar leek het logisch, hij schreef dat stuk in Weimar en het was de eerste adventscantate die hij in Leipzig uitvoerde. Het zou in dat geval dus goed als geheugensteuntje voor hemzelf bedoeld kunnen zijn. Een jaar later was hij inmiddels al helemaal ingeburgerd in de Leipzigse liturgie en het lijkt dus niet waarschijnlijk dat hij toen weer zo’n geheugensteuntje nodig had. Mogelijk is de opsomming bedoeld voor een vervanger die orgel speelde en dirigeerde terwijl Bach afwezig was. Dat zou bijvoorbeeld gespeeld kunnen hebben bij een heruitvoering van de cantate in 1736, toen Bach in Dresden was als net nieuw benoemde hofcomponist om een orgelconcert te geven in de Frauenkirche.
- BWV
- 62
- Titel
- Nun komm, der Heiden Heiland
- Genre
- cantates
- Jaartal
- 1724
- Stad
- Leipzig
- Tekstdichter
- Gebaseerd op Luthers adventskoraal 'Nun komm, der Heiden Heiland', 1524 - eerste en laatste deel letterlijk, rest bewerkt door onbekende tekstdichter.
- Bestemming
- eerste zondag van de Advent
- Eerste uitvoering
- 3 december 1724, heruitvoering in de jaren 1732-35 en 1736?
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
1. Chor
Nun komm, der Heiden Heiland,
der Jungfrauen Kind erkannt,
des sich wundert alle Welt,
Gott solch Geburt ihm bestellt.
2. Arie (Tenor)
Bewundert, o Menschen,
dies grosse Geheimnis:
der höchste Beherrscher
erscheinet der Welt.
Hier werden die Schätze
des Himmels entdecket,
hier wird uns ein göttliches Manna bestellt,
o Wunder!
die Keuschheit wird gar nicht beflecket.
3. Rezitativ (Bass)
So geht aus Gottes Herrlichkeit und Thron
sein eingeborner Sohn.
Der Held aus Juda bricht herein,
den Weg mit Freudigkeit zu laufen
und uns Gefallne zu erkaufen.
O heller Glanz, o wunderbarer Segensschein!
4. Arie (Bass)
Streite, siege, starker Held!
Sei vor uns im Fleische kräftig!
Sei geschäftig, das Vermögen
in uns Schwachen
stark zu machen!
5. Rezitativ (Sopran, Alt)
Wir ehren diese Herrlichkeit
und nahen nun zu deiner Krippen
und preisen mit erfreuten Lippen,
was du uns zubereit';
die Dunkelheit verstört' uns nicht
und sahen dein unendlich Licht.
6. Choral
Lob sei Gott, dem Vater, g'ton,
lob sei Gott, sein'm eingen Sohn,
lob sei Gott, dem Heilgen Geist,
immer und in Ewigkeit!
Vertaling
1. Koor
Kom nu, redder der heidenen,
kind verkondigd aan een maagd,
een geboorte door God zo beschikt
dat heel de wereld zich verwondert.
2. Aria
Bewondert dit grote geheim,
o mensen:
de hoogste vorst
verschijnt aan de wereld.
Hier worden de schatten
van de hemel geopenbaard
en wordt ons ware godenspijs gegeven,
o wonder,
zonder de kuisheid te bevlekken.
3. Recitatief
Zo komt voort uit Gods heerlijkheid
en troon zijn enig geboren zoon.
De held uit Juda komt binnenvallen,
om zijn weg te gaan met vreugde
en ons gevallenen voor zich te winnen.
O heldere schijn, o wonderbaarlijk zegenlicht!
4. Aria
Strijd en win, sterke held!
Wees sterk voor ons in de deugd!
Span u in om de vermogens
van ons zwakken
sterk te maken!
5. Recitatief
We vereren deze heerlijkheid
en naderen nu uw kribbe
en prijzen met vreugde op onze lippen
al wat u ons brengt;
de duisternis verontrust ons niet
sinds wij uw oneindig licht zagen.
6. Koraal
Lof zij God de vader,
lof zij God zijn enige zoon,
lof zij God de heilige geest,
voor altijd en in eeuwigheid.
Credits
-
- Publicatiedatum
- 5 december 2014
-
- Opnamedatum
- 30 november 2013
-
- Locatie
- Waalse Kerk, Amsterdam
-
- Dirigent
- Jos van Veldhoven
-
- Sopraan
- Zsuzsi Tóth
-
- Alt
- Barnabás Hegyi
-
- Tenor
- Nicholas Mulroy
-
- Bas
- Peter Harvey
-
- Ripiënisten sopraan
- Lauren Armishaw, Annelies Brants
-
- Ripiënisten alt
- Victoria Cassano McDonald, Elsbeth Gerritsen
-
- Ripiënisten tenor
- Robert Buckland, João Moreira
-
- Ripiënisten bas
- Jelle Draijer, Lionel Meunier
-
- Viool 1
- Shunske Sato, Anneke van Haaften, Annelies van der Vegt
-
- Viool 2
- Sayuri Yamagata, Paulien Kostense, Lidewij van der Voort
-
- Altviool
- Staas Swierstra, Esther van der Eijk
-
- Cello
- Lucia Swarts, Richte van der Meer
-
- Contrabas
- Maggie Urquhart
-
- Hobo
- Frank de Bruine, Peter Frankenberg
-
- Fagot
- Benny Aghassi
-
- Hoorn
- Erwin Wieringa
-
- Klavecimbel
- Siebe Henstra
-
- Kistorgel
- Pieter-Jan Belder
-
- Groot orgel
- Leo van Doeselaar
-
- Registrant
- Paul Meerwijk
-
- Productie concert
- Marco Meijdam, Imke Deters
-
- Productie
- Frank van der Weij
-
- Cameraregie
- Lucas van Woerkum
-
- Director of photography
- Sal Kroonenberg
-
- Camera
- Sal Kroonenberg, Jorrit Garretsen, Robert Berger, Benjamin Sparschuh
-
- Montage
- Lucas van Woerkum, Frank van der Weij
-
- Muziekopname
- Leo de Klerk
-
- Licht
- Alban Riphagen
-
- Productie-assistentie
- Zoë de Wilde
-
- Partituurcoaching
- Jan Van den Bossche
-
- Make up
- Marloes Bovenlander, Jamila el Bouch
-
- Camera-assistent
- Chris Tjong Ayong
-
- Assistent muziekregisseur
- Menno van Delft
-
- Geluids-assistenten
- Jaap van Stenis, Jaap Firet, Bobby Verbakel, Luuk Hoogstraten
-
- Muziekmontage en mixage
- Leo de Klerk, Frank van der Weij
-
- Muziekmontage assistent
- Martijn Snoeren
-
- Interviews
- Onno van Ameijde
-
- Kleurcorrectie
- Jef Grosfeld
-
- Met dank aan
- Nienke Meuleman
Ontdek


Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!