Fuga in G groot / Machs mit mir, Gott, nach deiner Güt
BWV 957 uitgevoerd door Bart Jacobs
St.-Bavokerk, Haarlem
Achter de muziek
Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits
Een raadsel ontrafeld
Een korte fuga voor klavecimbel toont na ruim 250 jaar zijn ware gezicht
Dit is niet het enige Bachwerk zonder duidelijke context – dat zijn er vele tientallen, zeker binnen het orgelrepertoire. Slechts weinig stukken ondergingen echter zo’n dramatische twist als dit. Zonder handgeschreven Bachbron ging Machs mit mir Gott, nach deiner Güt jarenlang door voor een fuga. Het bleef zelfs in het midden of het een fuga voor klavecimbel of orgel was. Tot in 1985 in de Verenigde Staten de zogenoemde Neumeister Sammlung werd gevonden, met tussen allerlei tot dan toe ongekende werken van Bach (en anderen) een extra lange versie van BWV 957.
Nog spannender: op de fuga volgt in deze bron naadloos een zetting van het koraal Machs mit mir, Gott, nach deiner Güt. Men sloeg al snel aan het puzzelen en warempel, die melodie blijkt door het hele werk te klinken, goed verstopt in het sierlijke fugathema. Ogen zijn hier iets handiger dan oren, maar luister goed naar elke ‘zware’ tel van de maat. We hebben hier dus te maken met een echte koraalbewerking. Een unicum, of schreef Bach nog meer fuga’s volgens deze techniek?
In de tekst van het lied dat Bach hier bewerkt, overdacht Johann Schein, een van Bachs voorgangers in Leipzig, het einde van het leven. Voor ons wellicht een somber thema, maar voor de barokke gelovigen was de dood een deur naar de hemel die je met God aan je zijde gerust kon openen. Opgewekte muziek was dus niet ongepast, zeker niet op een slotzin als ‘Herr, in deine Händ’, ist alles gut, wenn gut das End’.
Orgel
Deze opname is gemaakt op het beroemde Müller-orgel in de Grote of Sint-Bavokerk in Haarlem. Het is een zeer bijzonder instrument uit 1738. Zowel Georg Friedrich Händel als Wolfgang Amadeus Mozart reisden naar Haarlem af om dit orgel te bespelen! Händel was erg gecharmeerd van het bijzondere Vox Humana-register. Het orgel telt ruim 5000 pijpen, verdeeld over 64 registers, en heeft drie manualen en pedaal.
- BWV
- 957
- Titel
- Fuga in G groot / Machs mit mir, Gott, nach deiner Güt
- Instrument
- orgel
- Genre
- orgelwerken
- Jaartal
- vóór 1720
Achtergrondvideo's
Teksten
Origineel
Vertaling
Credits
-
- Publicatiedatum
- 4 augustus 2017
-
- Opnamedatum
- 22 september 2016
-
- Locatie
- St.-Bavokerk, Haarlem
-
- Organist
- Bart Jacobs
-
- Orgel
- Christian Müller, 1738
-
- Regie
- Bas Wielenga
-
- Muziekopname
- Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
-
- Audiomontage -en mix
- Guido Tichelman
-
- Camera
- Bas Wielenga, Jeroen Simons
-
- Licht
- Gregoor van de Kamp
-
- Interview
- Onno van Ameijde, Marloes Biermans
-
- Productie
- Jessie Verbrugh
Help ons All of Bach te voltooien
Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!