Triosonate in G groot

Triosonate in G groot

BWV 1038 uitgevoerd door Marten Root, Shunske Sato,
Mieneke van der Velden en Benjamin Alard
Paushuize, Utrecht

  • Menu
  • 1. Largo
  • 2. Vivace
  • 3. Adagio
  • 4. Presto

Achter de muziek

Verhaal
Verhaal
Achtergrondvideo's
Achtergrondvideo's
Credits
Credits

Instrumentale muziek voor een koffiehuis

Bach gebruikte het collegium musicum voor experimenten

Toen Bach in 1729 de kans kreeg om de leiding over te nemen van het belangrijkste collegium musicum in Leipzig, aarzelde hij geen moment. De wekelijkse concerten door het studentenmuziekgezelschap in het koffiehuis van Gottfried Zimmermann boden hem precies die artistieke armslag die hij als cantor nog miste. Ruim tien jaar lang presenteerde Bach er voor een onderlegd publiek vooral kamermuziek, waarbij hij lustig experimenteerde met nieuwe instrumentale genres. Als solisten kon hij leerlingen en natuurlijk zijn eigen zonen naar voren schuiven, die zo ook de mogelijkheid kregen zich te presenteren.

Wat er precies is uitgevoerd bij die circa 500 concerten is op een enkele uitzondering na niet vastgelegd. Maar uit de datering van de partituren valt op te maken dat veel sonates, concerten en suites uit deze periode stammen. Ook de Triosonate in G groot, voor traverso, viool en basso continuo, waarvan partijen in Bachs eigen handschrift bestaan, is hoogstwaarschijnlijk op zo’n koffiehuisconcert uitgevoerd. De vierdelige sonate met afwisselend langzame en snelle delen is, ondanks het ontbreken van een naamsvermelding, door Bachvorsers bestempeld als authentiek werk van de meester.

Maar er kleeft wel iets merkwaardigs aan het stuk. Terwijl Bach in deze periode het klavecimbel als concerterend instrument enthousiast naar voren schoof, heeft deze sonate een doorsnee continuopartij. Wat meer is: de partij vertoont grote overeenkomsten met die van de Vioolsonate, BWV 1021. Aangezien daarvan de authenticiteit wel vaststaat, terwijl de melodielijn volkomen afwijkt van die in BWV 1038, zou je daaruit kunnen concluderen dat het hier om een compositieopdracht aan een leerling gaat. Dat vermoeden wordt nog bevestigd doordat de vioolpartij in deze Triosonate ‘scordatura’ moet worden uitgevoerd (met anders gestemde snaren dan gebruikelijk). De meerwaarde daarvan is niet helemaal duidelijk. Al heeft de afwijkende stemming wel gevolgen voor de klank, zo legt violist Shunske Sato uit in het interview.

BWV
1038
Titel
Sonate in G groot
Instrument
viola da gamba, klavecimbel, traverso, viool
Genre
kamermuziek
Jaartal
1732-35
Stad
Leipzig
Bijzonderheden
De Vioolsonate in G groot, BWV 1021, uit ca. 1720 heeft een vergelijkbare baspartij. De Vioolsonate in F groot, BWV 1022, is een bewerking van BWV 1038 uit de periode 1732-35 en heeft een concerterende klavecimbelpartij.

Achtergrondvideo's

Violist Shunske Sato

“Deze triosonate is geschreven voor ‘scordatura’ viool – een ‘verkeerd gestemde’ viool. Wat betekent deze alternatieve stemming voor het stuk? Shunske Sato vertelt.”

Teksten

Origineel

Vertaling

Credits

  • Publicatiedatum
    24 juli 2015
  • Opnamedatum
    1 maart 2015
  • Locatie
    Paushuize, Utrecht
  • Traverso
    Marten Root
  • Viool
    Shunske Sato
  • Viola da gamba
    Mieneke van der Velden
  • Klavecimbel
    Benjamin Alard
  • Cameraregie en montage
    Lucas van Woerkum
  • Muziekopname, -montage en –mix
    Guido Tichelman, Bastiaan Kuijt
  • Camera
    Robert M. Berger
  • Camera-assistentie
    Stef van Wijk, Uriel Matahelumual
  • Grip
    Jeroen de Haan, Thijme de Zoet
  • Licht
    Zen Bloot
  • Licht-assistentie
    Thomas Jeninga
  • Interview
    Onno van Ameijde
  • Productie concert
    Erik van Lith
  • Productie opname
    Jessie Verbrugh
  • Met dank aan
    Lex Martens en Provincie Utrecht

Help ons All of Bach te voltooien

Een groot deel moet nog opgenomen worden voordat het gehele oeuvre van Bach online staat. Dit redden we niet zonder financiële steun van donateurs. Help ons de muzikale nalatenschap van Bach te voltooien en steun ons met een gift!